DSCN1848

1% Stygnintyzacja

s. 223 240]).

Przemiany stylów życia wyjaśnia s;c najczęściej zmianami zachodzącymi " -^!l‘ rzc makrospołcczncj. Według jednych ujęć rozwój techniczny i technologiczny. d/ący do wzrostu wydajności pracy. ^ prowadził do powstania tzw. społcc/eńst'^ konsumpcyjnego. Wzrost społecznego ^{i l} brobylu, dostępność dóbr oraz zwięk>A‘ ilości czasu wolnego spowodowały stylu życia szerokich kręgów spółce.'’^ a /ara/em wywołały dominację konsumpcyjnych. „Używanie’    ujy

rzeczy, dóbr i usług stało się c/s'¹ ^ nym celem życiowym, któremu »"• rzys/yl rozwój duchowy. Proce^s wać można także w kategoria* ¹ •

lurowski J. 1994. Socjologia W ielkie struktury

s/>oleczne. TNKUU Lublin.

Stygniatyzacja. zob. dewiacja, efekt aureoli.

Sty I życia (ang. life-style), pojęcie stosowane do syntetycznego opisu zróżnicowania występującego między poszczególnymi kategoriami społecznymi lub zbioro-wościami (szczególnie klasami lub warstwami). Pod uwagę bierze się nie tylko kryteria ekonomiczne (szczególnie poziom dochodów i źródła ich uzyskiwania), lecz także ilość czasu wolnego i sposoby jego spędzania, zainteresowania kulturalne, wzory zachowań, realizowane wartości i cele ży ciowe Andrzej Siciński (1976. s. 15] proponuje, aby przez określenie „styl życia" rozumieć „zakres i formy codziennych zachowań jednostek lub grup specyficzne dla usytuowania społecznego, tzn. manifestujące położenie społeczne ora/, postrzegane jako charakterystyczne dla tego położenia, a dzięki temu umożliwiające szeroko rozumianą społeczną lokalizację innych ludzi”.

Wyróżnić można dwa zasadnicze typy badań dotyczące stylów życia: I) ujęcia socjoekonomiczne, zorientowane na analizę wpływu zajmowanej pozycji społecznej (zwłaszcza uzyskiwanych dochodów) na przyjęty styl życia oraz 2) ujęcia alternatywne, kładące nacisk na próby osiągnięcia zgodności w obrębie systemu wartości, w warunkach zanikania tradycyjnych napięć rynkowych (zob. (B.D. Zabłocki. R M Kantcr 1976]).

Pierwszy typ ujęć nawiązuje do klasycznych koncepcji zwłaszcza Maxa Webera i Thorsteina Veblena (który pojęcie to wprowadził do socjologii). Styl życia stanowi tu czynnik różnicujący klasy i warstwy społeczne. W socjologii polskiej rolę tego czynnika silnie podkreślał m in. Stanisław Rychliński [1976, s. 94] oraz Stanisław Ossowski 11982], przeciwstawiając się uproszczonemu determinizmowi ekonomicznemu obecnemu w niektórych ujęciach podziałów klasowych w koncepcjach marksi-

aoMkich. Obecnie euwycaą    się

, rrehv stylu żvcia robotników na odmienne cccny styiu

chłonow oraz inteligencji. B.D. Zabłocki ?RWLKan<^cr (1976.s. 272-279] wyodrci niaju style życia zdominowane przez wła,. noi zajęcie (zawód) oraz ubóstwo. Pierw-szc ź nich charakterystyczne są dla warstv najbogatszych, drugie dla klasy średnic (tzw. białych i niebieskich kołnierzyków,, ostatnie dla grup etnicznych o zmargina; zowanej pozycji ekonomicznej, okres Innu coraz częściej mianem „pod klasy"

W drugim typie ujęć czynniki ekonomiczne. kształtujące styl życia, uwzględniane są w mniejszym stopniu. Nacisk kład/j. się na badanie wartości, które dla określi nej jednostki lub grupy stają się dominuiq-ce. a przez to wpływają na jej styl życ Aldona Jawłowska [1976, s. 207] w skazi. . że styl życia wyraża się w trzech rózr.yc sferach rzeczywistości: „w sferze światopoglądów, celów i dążeń życiowych, potrzeb i aspiracji (...). w sferze obserwował-.w zachowań i czynności oraz w sferze przedmiotów. które człowiek wybiera, tworzy bądź bezrefleksyjnie przejmuje traktując je jako swe najbliższe środowisko życiowe Wskazane elementy pozwalają na opis i analizę stylu życia jednostek oraz różnych gnjp społecznych (zob. [A. Jawłowska I97>.

opóźnienia kulturowego.