Rys. 58. Schemat zewnętrznego (płatowcowego) układu smarowania
1—zbiornik oleju, 2—studzienka oddzielacza powietrza, 3— zawór dozujący, 4—przewód paliwowy, 5—zawór odcinający dopływ paliwa do rozcieńczania oleju, 6— manometr paliwa, 7— termometr oleju wchodzącego do sinika, 8 -zawór zlewowy, 9—przewód doprowadzenia oleju z sinika do chłodnicy, 10—manometr oleju podawanego do chłodnicy z sinika, 11 — zawór bocznikowy. 12—Wr, 13—chłodnica, 14—termometr oleju wychodzącego z sinika
Zaletą układu smarowania świeżym olejem jest mała ilość oleju w obiegu, dzięki czemu nie potrzebna jest chłodnica oleju, wystarcza jedynie chłodzenie przepływającym powietrzem, zbiornika oleju.
(ojgjjłużący do smarowania silnika spełnia następujące zadania:
1. smajuje części trące w celu zmniejszenia oporów tarcia,
2. odprowadza ciepło, czyli chłodzi części trące, ___
3. konserwuje (zabezpiecza) części metalowe przed korozją. __
Omówione układy smarowania współpracują z zewnętrzną (poza silnikiem) instalacją olejową wchodzącą w skład wyposażenia płatowcowego.
Typowy schemat zewnętrznej płatowcowej instalacji olejowej pokazano na rysunku 58. Głównymi zespołami tej instalacji są: zbiornik oleju 1, chłodnica 13, filtr 12 oraz wskaźniki służące do kontroli pracy układu smarowania, takie jak termometr oleju wchodzącego do silnika 7, manometr ciśnienia oleju 10 i termometr oleju wychodzącego z silnika 14. Oprócz tego w instalacji znajduje się zawór bocznikowy
11, przepuszczający olej do zbiornika z pominięciem chłodnicy. Zawór ten otwiera się. automatycznie Wtedy, gdy olej jest zimny i przepływając przez chłodnicę i filtr powoduje wzrost ciśnienia na wyjściu z silnika. Zjawisko to występuje podczas uruchamiania silnika, a zawór bocznikowy tworzy obieg skrócony, zapewniający prawidłowe smarowanie silnika w czasie rozruchu i grzania. W chłodnej porze roku w czasie rozruchu olej może być dodatkowo rozrzedzany benzyną za pomocą zaworu dozującego 3 i odcinającego 5. Po nagrzaniu się silnika do odpowiedniej temperatury wskutek podwyższenia się temperatury oleju benzyna odparowuje, pozostawiając niezmienione własności oleju w czasie pracy.
3.6.1 FILTRY OLEJU
Olej w układzie smarowania, niezależnie od omówionych zadań wypłukuje różne drobne zanieczyszczenia, które znajdują się w układzie. Są to głównie odpryski lakieru i nagaru, a nieraz i drobne opiłki. Wszystkie te nawet drobne zanieczyszczenia powinny być oddzielane od oleju i usuwane z silnika. Do tego celu służą filtry, rozmieszczone zazwyczaj w kilku miejscach układu smarowania. Wychwytywanie przez filtr opiłek metalowych może być istotnym sygnałem o tworzącym się uszkodzeniu. Dlatego w nowoczesnych układach filtry mają zabudowane specjalne urządzenia, sygnalizujące pojawienie się opiłek.
Najczęściej spotykane sq|filtry siatkowe i szczelinowejz tych dwóch typów najprostszy jest filtr siatkowy (rys. 59), Filtr siatkowybywąwstawiany na wlocie do zbiornika oleju lub w innym miejscu, na przykład w przewodach powrotnych
• /
/
Rys. 59. Filtr siatkowy
1 — otwór ściekowy deju z kantory rozrządu, 2 —otwór Ściekowy deju z karieru. 3 — denko filtru, 4 — drut zabezpieczający denko. 5 — odprowadzenie deju do pompy odsysającej.
6 —korek spustowy, T — siatka filtrująca, 8— gwintowany uchwyt filtru
Strona 69