DSCN5811

Dane uzyskane z badań ludzi zmarłych w Japonii wykazały, że udział rtęci w poszczególnych tkankach przedstawiał się następująco: mięśnie - 44%, wątroba - 22%, nerki - 9%, krew 19%, skóra - 8%, mózg - 4%.

Ocenę ryzyka, wynikającego z narażenia ludzi na związki metylortęciowe ustalono na podstawie najmniejszej dawki dziennej dla organizmu człowieka, która wywołuje objawy zatrucia. Grupa badaczy japońskich na podstawie 10-letnich badań po wypadkach zatruć w zatoce Minamata stwierdziła, że dzienna dawka rtęci | pg/kg mc. stanowi minimalną dawkę toksyczną.

Wartości biologiczne i toksyczne. W badaniach nad oceną ryzyka narażenia na pary rtęci metalicznej stwierdzono, że istnieje także zależność między stężeniem rtęci w powietrzu a stężeniem rtęci we krwi i moczu.

Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności ustalił tymczasową dopuszczalną tygodniową dawkę 0,3 mg całkowitej ilości rtęci dla człowieka. Dawka ta nie może zawierać więcej niż 0,2 mg metylortęci (wyrażonej jako rtęć). Ilości te są zrównoważone odpowiednio: 5 pg/kg mc. i 3,3 pg/kg mc. dla rtęci całkowitej lub organicznej. Objawy parestezji mogą pojawić się u człowieka po dziennym spożyciu 5 pg/kg mc.

W przypadku zawodowego narażenia związki alkilortęciowe są wchłaniane głównie z powietrza przez skórę. W oszacowaniu ryzyka brano pod uwagę fakt, że pierwszy objaw (parestezja) może się pojawić po przewlekłym narażeniu dziennym (dawka 55 pg/kg) metylortęci. Występują one wówczas, gdy stężenie metylortęci we krwi wynosi 200-300 ng/g, a we włosach 50-100 pg/g. Zakładając, że dzienna wymiana powietrza w miejscu pracy wynosi 10 m³, retencja rtęci 80% i że w ciągu roku człowiek pracuje 225 dni, wartość średniej ważonej stężenia rtęci w powietrzu w określonym czasie, która mogłaby spowodować tę wartość dawki dziennej, powinna wynosić 0,07 mg/m³.

Wartość NDS dla par rtęci wynosi 0,025 mg Hg/m³, dla NDSCh 0,2 mg Hg/m³, a wartość DSB 50 pg Hg/g kreatyniny. Wartość prawidłowa dla DSB < 5 pg Hg/g kreatyniny.

Dla nieorganicznych związków rtęci NDS wynosi 0,05 mg/m³. NDSCh 0,15 mg/m³, a dla organicznych związków rtęci NDS odpowiednio 0,01 mg/m³, a NDSCh 0,03 mg/m³. W innych krajach wartości NDS dla par rtęci wynoszą 0,06-0,10 mg/m³.

-DD.D4--

Selen

Selen (Se), temp. topn. 217°C, temp. wrz. 688°C, m. atom. 78,96, gęstość 4,8 g/cm³. Występuje na różnym stopniu utlenienia: -2, +4, +6. Selen metaliczny jest niebicskoszary, rozpuszczalny w chloroformie, disiarczku węgla, kwasie siarkowym. Selenowodór (H₂Se) jest gazem o swoistym zapachu zgniłej rzodkwi.

Występowanie, zastosowanie, narażenie. Duża zawartość związków selenu znajduje się w złożach siurki lub siarczków. Przeciętna zawartość selenu w glebach wynosi 0,1-2 mg/kg i jest ściśle związana z roilzajem skały macierzystej. Najmniej