DSC 9

84 FkiBBM 7

Ryc. 7.10. Inwersja. Chromosom normalny - n, z inwersją pericentryczną - pe, z inwersją paraceniryczną - pa

n    pe    pa

Najmniej korzystnym sposobem koniugowania jest tworzenie pętli inwersyj-nych, jeśli bowiem w obrębie pętli dojdzie do rekombinacji (Crossing over), to powstaną gamety z duplikacją lub delecją chromosomową. W przypadku inwersji parać en tycznej (ryc. 7.11) mogą powstać chromosomy dicentryczne (zawiera-

chromosom prawidłowy chromosom z inwersją paraceniryczną

chromosom niezrekomblnowany chromosom dicentryczny

chromosom acentryczny

chromosom nlezrekombinowany (z inwersją)

ftjc. 7 11 Konsekwencje omamng-ow w paracenlycznej pętli lnwersyjnej

jącc dwa centromery) i acentryczne (bez centromeru). Podczas podziału komórki jfcągsoenf scentryczny jest eliminowany, a dicentryczny może ulec pęknięciu. Prowadzi Id do powstama gamet o niezrównoważonej ilości informacji genetycznej nbmtM płodność osobnika, ponieważ zarodki o niezrównoważonym kariotypie giną, W przypadki inwersji pericentrycznej powalają niezrównoważone chromo-sotny % duplikacją jednego fragmentu, a delecją drugiego (ryc. 7.12). W przypad-

Mutacje

•    ^irŁift*__⁹ h 1 * ćtwomoeomprawidłowy

*    * ^f    1 o * '    ■■■■ chromoeom z inwersją pericentryczną

■ i ■ #

*    * ‘ ¹ * q' ^h * i- / ctranooomniezrekomóinowany

*    * ^g- ■ * o - ^{f <} *    * chromosom niezrównoważony (z delecją l duplikacją}

łi.!«wJlii. ■*■i^ł._n^f    chromosom niezrównoważony (z inwersją i delecją)

. ._. .. . , .

• * O ■ ■ ■■ ■ chromosom ntezrekomblnowany (z inwersją)

Ryc. 7.12. Kbnsełwencjecrossa^mwwparaantyanaj pętli inwersyjnaj

ku braku koniugacji lub koniugacji nichomofogkznej nic zschodzi Crossing over i dzięki temu nie ma nieprawidłowości w gametach. Tylko niezrekombinowane chromosomy rodzicielskie z inwersją mogą być przekazywane potomstwu, dlatego inwersje uważa się za supresory rekombinacji

Z obserwacji T. Dobzhansky ego wynika, że w różnych regionach geograficznych i na różnych wysokościach geograficznych w populacji Dmwphtla psru~ doohscura występują różne typy inwersji. Inwersje policentryczne utrzymują się w stanie hcterozygotycznym (brak rekombinacji u samców, samice nie przekazują zrekombinowanych chromalyd do komórek jajowych), a suprcsja rekombinacji umożliwia koewolucję genów leżących na odwróconym odcinku. Geny takie ułatwiają adaptację do środowiska bardziej niż geny na innych chromosomach. Szacuje się, że z około 2000 gatunków DnosopMa wyewoluowało uk. 350 milionów inwersji policentrycznych. Duże zróżnicowanie typów inwersji sepewma lepsze właściwości przystosowawcze do zmieniających się warunków środowiska.

Inwersje umożliwiają powstawanie nowych ras, a nawet gatunków.

Translokacja - zmiana polegająca na przeniesieniu odcinków pomiędzy chromosomami niehomologicznymi (t inlcrchrumosomaJna, zewnętrzna) lub przemieszczeniu się fragmentu w obrębie danej pary homologicznych chromosomów (t. intrachromosomalna, wewnętrzna).

Translokacja wzajemna polega na wymianie odcinków między chromosomami (ryc. 7.13), wówczas liczba chromosomów nie ulega zmianie, lecz dwa chromosomy mają nieprawidłową strukturę.