Farm1938

micznej. ale wyprodukowanych przez różnych producentów, może różnić się znacznie parametrami uwalniania i rozpuszczalnością, a w konsekwencji szybkością wchłaniania.

Różnice w procesie produkcyjnym mogą więc powodować, że dwa preparaty tego samego związku, mimo identycznej budowy i takiej samej zastosowanej dawki, mogą prowadzić do wytworzenia się bardzo różnych stężeli w płynach ustrojowych, a więc ich działanie może być różne. Właśnie te różnice są zwykle przyczyną różnic w sile działania różnych preparatów tego samego leku. Porównania skuteczności takich Icków można by dokonać, badając ich efekty kliniczne. Jednak badanie takie jest długotrwale, kosztowne, a w wiciu przypadkach trudne do wykonania. Dlatego też wprowadzono pojęcie tzw. biockwiwalcntności (lub bio-równowaźności). Jako bioekwiwalentne traktuje się związki o identycznej budowie chemicznej i zbliżonej (w założonych z góry granicach) biodostępności. W przytłaczającej większości przypadków można założyć, że preparaty o udowodnionej biockwiwalcntności będą wykazywały identyczną (lub wystarczająco zbliżoną) skuteczność kliniczną.

Drogi podania leku.

Wchłanianie z różnych dróg podania

Istnieje bardzo wiele możliwych dróg podania Icku. choć w praktyce tylko niektóre z nich są wykorzystywane. Dobór właściwej drogi podania jest ważnym elementem procesu terapeutycznego. Leki podane różnymi drogami działają z różną szybkością i różną siłą. a ich niepożądane działania mogą się znacz-, nic różnić. Zagrożenie, istniejące zawsze podczas leczenia, może zależeć od sposobu podania leku; nic byłoby np. uzasadnione korzystanie z dającej największe zagrożenie drogi dożylnej w banalnych dolegliwościach, ponieważ podanie Icku byłoby bardziej niebezpieczne niż sama choroba. Ważnym czynnikiem jest również koszt Icku. Leki podawane różnymi drogami muszą odpowiadać zróżnicowanym wymogom, co odbija się na ich cenie. Nieuzasadnione glosowanie kosztownego leczenia jest równic niedopuszczalne, jak rezygnowanie z drogiej metody leczenia ratującej życie; zbędne koszty zmniejszają możliwość leczenia innych chorych.

Przewód pokarmowy

Podanie przez przewód pokarmowy jest najbardziej naturalnym sposobem wprowadzenia Icku. Wymogi wobec preparatu podawanego tq drogt| są mniejsze niz wobec Icków przeznaczonych do wstrzyknięć. W wielu przypadkach tnoZe on zawierać róZnc domieszki lub zanieczyszczenia (np. produkty roślinne).

lxk podany przez przewód pokarmowy moZc wchłaniać się z. jamy ustnej (droga podjęzykowuj, Żołądka i jelit (ta droga jest zwyczajowo nazywana doustna, choć de facto jest to podanie dożolądkowe) lub odbytnicy (podanie doodbytnicze).

Droga podjęiykowa Jama ustną ,

*!'»y '™^ha "« » Smalcach 5,7-7 ₀ S^l'» "icwiulk, powi„_rh„,    _u

mu / jamy ustnej ulegają leki „ _pK f}" związku z ,_ym    ■ P^H

^,ablc,ka“*•^{w pos,aci k,6r}'^j

Droga dozołądkowa. Pod podaniem dotoladk wadzenie leku przez jamę ustną do żołądka zw,™™ 1^alWy rozun'ⁱ'ć wpro-nym.    ^4z*nne popularnie podaniem donst-

W żołądku i kolejnych odcinkach jelit wartotel .u„l .

1,8-2,0 (żołądek) do 8,0 (odbytnica). Kwatne <Sa„^ą f‘‘''⁰“⁶ⁱⁿ'^c0"'^a"^e-“¹ wchłanianie Icków kwaśnych. Powierzchnia żołądka inl''*? *⁰¹¹*'¹'^{14 fawo,})™J' przebywania pokarmu ograniczony. dUegonw^KS.a"'^^ lylko częściowo. Kwas acetylosalicylowy którego nk 1 ^h    1 żołądka

doustnie wchłania się z żołądka mniej więcej w polowie^szutslwrf.w”'⁵'

z jcl.la cienkiego, które jest głównym miejscem wchłaniania leków S

w znacznym stopu,u zdysocjowane wchłaniaj, się w dużej części z tego właśnie odcinka przewodu pokarmowego, dzięki jego ogromne, pow,7rzchnt. utworzonej przez kosmkl, dość długiemu czasowi kontaktu, obfitemu ukrwieniu błony śluzo-W ej. Z okrężmcy leki nie są na ogół wchłaniane w znaczących ilościach, ale głównie dlatego, że zostały wchłonięte już wcześniej.

Warunki panujące w przewodzie pokarmowym w znacznym stopniu odbijają się na wchłanianiu leków oraz na ich dostępności biologicznej. Jednym z ważniejszych czynników jest obecność treści pokarmowej i jej skład. Niektóre składniki treści pokarmowej, jak białka, polisacharydy i inne związki wiclocząstcczkowc, mogą adsorbować lek, utrudniając lub zwalniając jego wchłanianie. Inne (np. jony wapnia, występujące w sporych ilościach w mleku i innych pokarmach) mogą chemicznie wiązać lek, tworząc związki nierozpuszczalne w wodzie; w tych warunkach lek może się wchłaniać tylko w nieznacznym odsetku lub wchłanianie może być zupełnie niemożliwe. Takie same zaburzenia mogą powodować leki zawierające wapń, magnez, glin itp.

W przeciwieństwie do tego, tłuszcz występujący w pokarmach może nasilać i przyspieszać wchłanianie leków, zwłaszcza o dużej lipofilności. Rozpuszczając się w tłuszczach, emulgowanych przez kwasy żółciowe, leki te są bardzo szybko wchłaniane, przy czym emulsja tłuszczowa odgrywa jak gdyby rolę nośnika dla leku. Zachowują się tak liczne leki psychotropowe (np. imipramina), leki (ł-adrenolityczne, a także leki hipotensyjne. Zażyte po posiłku zawierającym tłuszcz, wytwarzają one we krwi stężenia nawet kilkakrotnie większe niż po zażyciu na czczo.

Często trudno określić, jak treść pokurmowa wpłynie na dostępność biologiczną i szybkość wchłaniania, jej skład bowiem może być bardzo różny. Wiele leków zażytych po posiłku wykazuje jednak mniejsze rozrzuty parametrów wchłaniania.

»

45