Ogólne problemy finansów przedsiębiorstwa
przedsiębiorstwa ma charakter pośredni i potrzeba uwzględniania tego czynnika wynika głównie z faktu, że zmiany polityczne na ogół wpływają na zmianę priorytetów ekonomicznych, a w rezultacie na politykę ekonomiczną państwa. Zmienia to układ powiązań na rynku finansowym (kapitałowym i pieniężnym), prowadzi do reform systemu opodatkowania, znajduje odzwierciedlenie w poziomie inflacji - otoczenie polityczne pozostaje więc w ścisłym związku z opisanymi już uwarunkowaniami makroekonomicznymi.
Wpływ otoczenia na funkcjonowanie przedsiębiorstwa sprawia, że podejmowanie decyzji finansowych obarczone jest ryzykiem (źródłem ryzyka mogą być oczywiście również niedoskonałości zarządzania przedsiębiorstwem). Ryzyko oznacza taką sytuację, w której nie można przewidzieć z całkowitą pewnością przyszłych warunków gospodarowania, znany jest natomiast rozkład prawdopodobieństwa wystąpienia tych warunków (o ile przedsiębiorstwo dysponuje wiarygodnymi informacjami). W rezultacie faktyczne korzyści finansowe, których oczekuje się w wyniku podjęcia decyzji, mogą okazać się mniejsze (lub większe) od przewidywanych. Uwzględniając przedstawione uwarunkowania zewnętrzne można wskazać na następujące podstawowe rodzaje ryzyka:
- ryzyko inflacji,
- ryzyko stopy procentowej,
- ryzyko rynkowe,
- ryzyko walutowe,
- ryzyko polityczne.
Oprócz wymienionych rodzajów można dodatkowo wymienić jeszcze ryzyko finansowe (występuje w przypadku korzystania przedsiębiorstwa z obcych źródeł finansowania i łączy się z określonym uzależnieniem przedsiębiorstwa od dawców kapitału: pojawia się problem terminowego regulowania zobowiązań - spłata odsetek i rat kredytu - oraz potrzeba synchronizowania wpływów pieniężnych z wydatkami) oraz ryzyko upadłościowe (związane jest z niebezpieczeństwem bankructwa kontrahentów, w stosunku do których przedsiębiorstwo jest wierzycielem - ograniczaniu tego rodzaju ryzyka sprzyja rozsądna polityka udzielania kredytów kupieckich, zakładająca umiarkowaną ich dywersyfikacje i bieżącą kontrolę regulowania należności oraz ocenę solidności płatniczej przyszłych kredytobiorców). Problem ten będzie jeszcze dokładniej opisywany.
Przedstawiony wyżej syntetyczny przegląd podstawowych zewnętrznych uwarunkowań decyzji finansowych potwierdza potrzebę dokładnego ich rozpoznania i trafnego prognozowania ich zmian. Odpowiednio wczesna ocena tendencji i kierunków zmian usprawnia proces zarządzania finansami, ogranicza ryzyko związane z podejmowaniem decyzji finansowych, pozwala na dokonywanie korekt w strategii finansowej, a w konsekwencji sprzyja rozwojowi przedsiębiorstwa, umacnianiu jego pozycji rynkowej i konkurencyjnej, wzrostowi jego wartości rynkowej.
49