Finanse p stwa Wypych30 331

Opodatkowanie przedsiębiorstw

Przedmiotem podatku dochodowego jest dochód rozumiany jako nadwyżka przychodów z różnych źródeł nad kosztami uzyskania w roku podatkowym. W przypadku gdy koszty uzyskania przychodu są wyższe od sumy przychodów powstaje strata. Kwota straty może pomniejszyć dochód osiągnięty w kolejnych trzech latach podatkowych.

Wielkość kwoty podatku dochodowego zależy więc w pierwszym rzędzie od dwóch podstawowych wielkości:

-    sumy przychodów z różnych źródeł oraz

-    kosztów uzyskania tych przychodów.

Przez przychody rozumie się w szczególności:

-    otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym różnice kursowe, /

-    wartość nieodpłatnie otrzymanych świadczeń w naturze,

-    wartość umorzonych zobowiązań.

Przychody w przedsiębiorstwach pochodzą głównie z działalności gospodarczej ale najczęściej osiągane są także z innych źródeł a między innymi z:

-    najmu lub dzierżawy nieruchomości,

-    sprzedaży nieruchomości,

-    kapitałów pieniężnych i praw majątkowych (odsetki, dywidendy itp.)

Niekiedy omawiany podatek obciąża bezpośrednio przychód. Do przychodów tak opodatkowanych należą przychody z praw autorskich, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu technologicznego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego i za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem z dziedziny przemysłowej, handlowej lub naukowej.

Przychód jest bezpośrednim przedmiotem opodatkowania także w odniesieniu do dywidend oraz innego rodzaju przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium Polski. Podatek obciążający w/w przychody został ustalony wg zasad preferencyjnych tzn. wg stawki 20 %.

Również w odniesieniu dla niektórych przychodów podatek pobierany jest wg odmiennej reguły od reguły zasadniczej tzn. w formie ryczałtu. Dotyczy to:

1) przychodów z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi handlowej (z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych) - 10 % przychodu,

2)    od przychodów uzyskanych w Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej - 10 % przychodów,

3)    od przychodów uzyskanych z działalności widowiskowej lub sportowej wykonywanej przez przedsiębiorstwa zagraniczne a organizowanej przez polskie przedsiębiorstwa - 20 % należnych opłat za świadczenie usługi,

4)    od przychodu z tytułu odsetek oraz praw autorskich i wunalaz-czych - 10 % tych przychodów.

W ślad za Ustawodawcą warto ponadto podkreślić, że niektóre tytuły wpływów nie są zaliczone do przychodów. Ustawa wymienia czternaście tych tytułów. Między innymi należą do nich:

-    pobrane wpłaty lub zarachowania należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych,

-    otrzymane lub zwrócone pożyczki (ale bez odsetek - odsetki stanowią przychód finansowy),

-    kwoty naliczonych lecz nie otrzymanych odsetek od należności,

-    zwrócone udziały lub wkłady w spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w spółce, zwróconych dopłat wniesionych przez udziałowców spółek, wykupu przez emitenta papierów wartościowych oraz z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa w fimduszach powierniczych - w części stanowiącej ich koszt nabycia,

-    przychody otrzymane na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego (akcyjnego) funduszu udziałowego lub założycielskiego,

-    przychody zwiększające flindusz socjalny,

-    kwoty stanowiące równowartość umorzonych zobowiązań (także z tytułu pożyczek) jeżeli jest ono związane z bankowym postępowaniem ugodowym lub postępowaniem układowym,

-    naliczony podatku od towarów i usług.

Obok ekonomicznego pojęcia kosztów, księgowego pojęcia kosztów funkcjonuje trzecia kategoria kosztów stworzona na użytek podatku dochodowego. Ustawodawca zdefiniował je następująco: kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnię-