Opodatkowanie przedsiębiorstw
datku realizowanego jest wyższa od podatku należnego od wyrobów sprzedawanych.
Wystąpić może jeszcze jedna sytuacja, kiedy różnica między podatkiem naliczonym i należnym jest ujemna jednak nie uprawnia do zwrotu podatku. Ma ona miejsce wówczas kiedy przedsiębiorstwo realizuje wzmożone zakupy surowców, materiałów bądź towarów handlowych ale jednocześnie nie wiąże się to ze wzmożoną w równym stopniu sprzedażą.
Zjawiska takie występują wówczas, kiedy po pierwsze przedsiębiorstwo w imię racjonalnie pojmowanych własnych interesów gromadzi zwiększony zapas surowców (np. z uwagi na spodziewany wzrost cen) lub po drugie kiedy załamuje się sprzedaż a przedsiębiorstwo nie może zahamować dostaw zamówionych towarów lub w wyniku zaniedbania nie czyni tego w odpowiednim czasie i rozmiarze. W konsekwencji rośnie również zapas nie sprzedanych towarów.
Ustawodawca wyszedł z założenia, że nie będzie finansował zwracając podatek przyrostu zapasów u przedsiębiorcy w tych dwu przypadkach (szczególny interes przedsiębiorcy lub nieudolność). Z zasady tej wynika więc szczególne ostrzeżenie dla zarządzających kapitałem obrotowym przedsiębiorstwa. Efekty błędów w tej gospodarce są powiększone o podatek od towarów (zamrożenie dodatkowych środków pieniężnych) lub co gorsza dodatkowo o akcyzę, o której będzie mowa w następnej części opracowania.
Opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlegają określone przez ustawodawcę wyroby zwane „wyrobami akcyzowymi". Należą do nich wyroby zaliczone do dziewiętnastu grup towarowych. Między innymi są to:
1) produkty naftowe i syntetyczne paliwa płynne,
2) broń palna myśliwska i gazowa,
3) urządzenie do prowadzenia gier losowych (automaty hazardowe, rulety itp.),
4) samochody osobowe,
5) jachty i łodzie,
6) sprzęt elektroniczny wysokiej klasy,
I) wyroby perfumeryjne,
8) wyprawione skóry futrzane zwierząt szlachetnych,
9) wyroby przemysłu spirytusowego,
10) wino,
II) wyroby tytoniowe,
12) piwo,
13) sól,
14) opakowania z tworzyw sztucznych..
Obowiązek płacenia podatku akcyzowego ciąży na producencie i importerze wyrobów akcyzowych. Podstawą opodatkowania akcyzą jest obrót wyrobami akcyzowymi. W przypadku importu jest nim wartość celna powiększona o cło.
Stawki akcyzy ustalone są procentowo od wartości obrotu lub kwotowo od ilości wyrobów akcyzowych (np. od 1.000 sztuk papierosów, lub od 1 1. piwa itd.). Ustalenie stawki należy do ministra finansów. Ustawodawca określił jedynie górny poziom obciążeń wyrobów akcyzą. Przedstawia się on następująco dla poszczególnych grup wyrobów (patrz tablica 9.5).
Tablica 9.5. Pułapy stawek akcyzy dla grup wyrobów
Grupa wyrobów |
Pułap stawki dla | |
producenta |
importera | |
Wyroby przemysłu spirytusowego |
95% |
1900% |
Paliwa do silników |
80% |
400% |
Piwo. wyroby tytoniowe, wyroby winiarskie |
70% |
230% |
Samochody osobowe |
40% |
65% |
Pozostałe \mobv |
25 % |
40% |
Zróżnicowany poziom stawek wobec producentów i importerów, takich samych wyrobów wiąże się z tym, że zróżnicowana jest również podstawa odniesienia stawki. Producent płaci podatek akcyzowy od wartości obrotu czyli od ceny sprzedaży wraz z podatkiem akcyzowym np. sprzedając wyrób akcyzowy z pierwszej grupy za cenę 100 jednostek płaci akcyzę przy stawce 95 % w wysokości 95 jednostek. Następnie do tak określonej ceny np. 100 j. dolicza podatek od towarów i usług - 22 %. Zatem cena rośnie do poziomu 122 jednostek z czego utarg netto producenta wynosi 5 jednostek służąc na pokrycie kosztów i utworzenie zysku.
Natomiast importer ma wymierzony podatek od wartości celnej wraz z cłem a więc jeśli np. wartość celna z cłem wyniesie 5 jednostek
377