Finanse p stwa Wypych36 337

Opodatkowanie przedsiębiorstw

podatkowe, których termin złożenia kończy się 31 marca. Wstępne zeznanie podatkowe składa się do końca marca po roku podatkowym.

6. Opodatkowanie przedsiębiorczości osób fizycznych

6. f. Podatek dochodowy od osób fizycznych

Wdrożony do praktyki polskiego systemu podatkowego w 1992 r. powszechny podatek dochodowy od osób fizycznych stanowił pierwszy istotny krok na drodze reformy tego systemu. Podatek ten zastąpił obowiązujące wcześniej pięć tytułów podatkowych. Były to podatki:

-    od wynagrodzeń,

-    od płac,

-    wyrównawczy,

-    rolny w części dotyczącej tzw. działów specjalnych produkcji rolnej,

-    dochodowy (od osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek poza rolnictwem).

Te dwa ostatnie tytuły podatkowe, a zwłaszcza podatek dochodowy, wywarły silny wpływ na konstrukcję nowego podatku.

Działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne bezpośrednio, jak również działalność spółek osób fizycznych funkcjonujących w oparciu o prawo cywilne (spółki cywilne) podlega od 1992 r. opodatkowaniu według reguł takich jak opodatkowuje się dochody obywateli pochodzące z innych źródeł, np. z pracy, emerytury, renty, praw majątkowych (w tym praw autorskich).

Podatkiem tym nie opodatkowuje się jedynie przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem rolnym, leśnym oraz od spadków i darowizn. Równocześnie obowiązuje szeroki katalog zwolnień szczegółowych, a więc takich tytułów dochodów, jak np. diety, zasiłki ze środków pomocy społecznej, stypendia, dodatki kombatanckie itp. Podatkiem tym nie obejmuje się również przychodów z działalności gospodarczej, o ile są one opodatkowane za pomocą karty podatkowej lub ryczałtowym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych.

Przez przychody z działalności gospodarczej stanowiące przedmiot podatku rozumie się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, z wyłączeniem udzielonych bonifikat, skont, jak również należnego podatku od towarów i usług. Do przychodów opodatkowanych zalicza się również przychody ze sprzedaży majątku trwałego związanego z wykonywaną działalnością, dotacje, subwencje i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów, różnice kursowe, otrzymane kary umowne, odsetki od środków na rachunkach bankowych i inne.

Podatek dochodowy, jak wynika to z nazwy, ma za podstawę opodatkowania różnicę między przychodami i kosztami ich uzyskania. Koszty uzyskania dochodów określone w ustawie, odgrywają ważną rolę, zwłaszcza w odniesieniu do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Ustawa precyzuje pojęcie tych kosztów jako „wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem wymienionych...” w tej ustawie. Ustawodawca cały ciężar wyjaśnień skupił na specyfikacji wydatków, których nie uznaje za koszty uzyskania przychodów, wymieniając je w pięćdziesięciu siedmiu, niekiedy bardzo rozbudowanych, punktach ustawy. Należą do nich m.in.:

-    wydatki na nabycie gruntów,

-    wydatki na ulepszenie środków trwałych,

-    wydatki na spłatę pożyczek,

-    straty w środkach trwałych w części pokrytej odszkodowaniem,

-    darowizny,

-    grzywny, kary pieniężne, opłaty sankcyjne,

-    koszty reprezentacji i reklamy przekraczające 0,25 % przychodu.

Podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po dokonaniu szeregu możliwych odliczeń (ustawa wskazuje na dziewięć tytułów odliczeń). Odliczenia to wynikają m.in. z tytułu:

-    składek za ubezpieczenia społeczne podatnika i osób z nim współpracujących,

-    wydatków poniesionych na budowę własnego lub stanowiącego współwłasność budynku mieszkalnego wielorodzinnego z przeznaczeniem znajdujących się w nim co najmniej pięciu lokali mieszkalnych na wynajem oraz wydatków na zakup działki pod budowę tego budynku,

-    darowizn (na cele naukowe, oświatowe, kulturalne, kultu religijnego, bezpieczeństwa publicznego, obrony narodowej itp.) dla osób prawnych.

Wysokość odliczeń jest limitowana (darowizny do 15 % dochodu, wydatki na budowę domu do kwoty stanowiącej iloczyn: 70 m² powierzchni użytkowej x wskaźnik przeliczeniowy x liczba mieszkań na wynajem).