Opodatkowanie przedsiębiorstw
w okresie inwestowania i w okresie bezpośrednio po nim następującym. Z tej racji mają zastosowanie u tych podatników, którzy wykazują dochód. Zmniejszenie obciążeń podatkiem dochodowym znajduje swój wyraz w rzeczywistym obniżeniu stopy opodatkowania, tym wyższym im wyższy jest dochód podatnika lub odpowiednio podatek dochodowy. Równocześnie po oddaniu środków trwałych do użytkowania nie jest naruszona zasada tzw. przyspieszonej amortyzacji. Ulgi są tak skonstruowane, że nawet w okresie jednego roku podatkowego możliwe jest pełne odniesienie wartości środków trwałych w ciężar dochodu przez odliczenie od dochodu do opodatkowania i amortyzację stanowiącą koszt uzyskania przychodów. Jednocześnie przewidziano dla inwestorów specjalną premię podatkową w ptfstaci obniżenia podatku dochodowego w następnym roku.
Ulgi mają zastosowanie tak w podmiotach, które mają osobowość prawną, jak i w przedsiębiorstwach, które działają bez osobowości prawnej a więc u osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą12, także w grupach kapitałowych. W spółkach prawa cywilnego prawo do ulg przysługuje wspólnikom a nie spółkom.
Odliczenia od dochodu do opodatkowania obejmują całość lub część wydatków inwestycyjnych poniesionych przez podmiot gospodarczy - podatnika podatku dochodowego na:
1) zakup lub wytworzenie we własnym zakresie niektórych maszyn i urządzeń oraz ich montaż,
2) zakup, budowę lub rozbudowę, w tym także na wytworzenie we własnym zakresie niektórych budynków i budowli,
3) zakup środków transportu z wyjątkiem samochodów osobowych,
4) spłatę wartości środków trwałych objętych ulgami inwestycyjnymi dokonywana w ramach realizacji umów m.in. leasingu kapitałowego, bez wartości prawnych i niematerialnych,
5) zakup przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa,
12 Osoby fizyczne opłacające zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów ewidencjonowanych oraz w formie karty podatkowej utraciły od 1997 roku prawo do korzystania tych ulg.
Należy zaznaczyć, że wydatki inwestycyjne objęte tymi ulgami, to wydatki faktycznie poniesione w roku podatkowym na zakup, nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie wyżej wymienionych składników majątku trwałego objętych ulgami, nie zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie, pomniejszone o naliczony podatek od towarów i usług (zwracany w innym trybie jak już opisano wcześniej) oraz o podatek akcyzowy, jeżeli odliczenie takie przysługuje.
Odliczeniu podlegają wydatki poniesione faktycznie w roku podatkowym począwszy od 1994 roku bez względu na to czy inwestycja została rozpoczęta przed tą datą czy później i bez względu na to, czy środek trwały objęty ulgą został przekazany do użytku czy też nie.
Nie mają tego uprawnienia do ulg podatnicy, którzy korzystali z innych ulg i odliczeń (stosowanych wycinkowo przed 1994 rokiem).
Przedmiotowy zakres ulg jest bardzo szeroki; od zakupu środka trwałego aż po zakup całego przedsiębiorstwa. Oznacza to, że również podmiotowy zakres ulg może być szeroki. Skorzystać z nich mogą zarówno małe prywatne przedsiębiorstwa jak i ogromne spółki państwowe, kombinaty przemysłowe itp.
Warunki konieczne do skorzystania z odliczeń
W celu skorzystania z odliczeń od dochodu podatnik musi spełniać m.in. poniższe warunki:
1) uzyskać określony odrębnie wskaźnik udziału dochodu w przychodach ogółem,
2) terminowo regulować zobowiązania podatkowe stanowiące dochody budżetu państwa i składki ZUS oraz na Fundusz Pracy, (podatnik może mieć zaległości, lecz nie większe niż 3 % zobowiązań z tytułu każdej z tych płatności z osobna),
3) odpowiednio udokumentować wydatki inwestycyjne.
Wprowadzenie wymogu osiągnięcia przez podatnika określonego udziału dochodu w przychodach jako warunku skorzystania*z ulg inwestycyjnych wyraźnie wskazuje, że ulgi są skierowane do tej grupy podatników, która legitymuje się odpowiednią efektywnością podatkową. Dochód musi pozostawać w pewnej relacji do uzyskanych przy-