fizjologiczna rola węglowodanów, błonnik

ROLA FIZJOLOGICZNA WĘGLOWODANÓW

Noworodek:

•    Laktoza - funkcja energetyczna,

•    Galaktoza - składnik cerebrozydów w mózgu,

•    zapewnia niską wartość osmotyczną mleka,

•    wzmaga wchłanianie wapnia w jelitach,

•    razem z czynnikiem bifidus sprzyja rozwojowi bakterii Lactobacillus bifidus

Dorośli:

•    węglowodany przyswajalne stanowią główne źródło energii dla organizmu niezbędnej do utrzymania stałej temperatury ciała, pracy fizycznej, pracy narządów, jest to źródło energii łatwo wykorzystywanej, a produkty metabolizmu są nietoksyczne i łatwo usuwalne z organizmu

•    po rozprowadzeniu do tkanek w formie glukozy utlenianej do C0₂ i H₂0 i wykorzystane zgodnie z aktualnymi potrzebami organizmu;

•    po przekształceniu w glikogen zmagazynowany w mięśniach i wątrobie i wykorzystywany w czasie wysiłku fizycznego i w okresach międzyposiłkowych;

•    po przekształceniu do prekursorów trzywęglowych wykorzystywanych do syntezy AA glukogennych;

•    po przekształceniu w tłuszczowce, głównie triacyloglicerole

•    glukoza stanowi jedyne źródło energii do pracy mózgu i dla erytrocytów, mózg zużywa 140g/dobę, erytrocyty 40g,

•    pozwalają na oszczędną gospodarkę tłuszczami i białkami,

•    wchodzą w skład związków biologicznie czynnych - glikozydy nasercowe, heparyna, antybiotyki, glikozydy roślinne,

•    stanowią elementy strukturalne błon komórkowych - glikolipidy, glikoproteiny i kwasów nukleinowych,

•    na powierzchni erytrocytów stanowią warstwę, która zapobiega ich sklejaniu się,

•    odgrywają rolę w procesach rozpoznawania komórkowego (plemnik z komórką jajową, leukocyt z uszkodzonym nabłonkiem)

•    synteza laktozy w czasie laktacji,

•    warunkują prawidłowy metabolizm tłuszczów (przy niedoborze węglowodanów metabolizm tłuszczu zachodzi szybciej niż tempo, w jakim organizm może utylizować pośrednie produkty przemian - różnica między szybkością B-oksydacji a spalaniem acetyloCoA, niedostatek glukozy prowadzi do nagromadzenia się ketonów w ustroju -kwasica,

•    glukoza transportuje grupy aminowe z mięśni do wątroby (cykl glukozowo-alaninowy). Grupy aminowe uwalniane w mięśniach łączą się z pirogronianem powstającym z glukozy. Powstała alanina trafia z mięśni do wątroby, gdzie oddaje grupę aminową która trafia do cyklu mocznikowego, a powstały pirogronian ulega resyntezie do glukozy,

nadają produktom cechy organoleptyczne, wpływają na zmysły, decydując o akceptacji lub odrzuceniu pożywienia, a także o preferencjach konsumenckich i wielkości spożycia

BŁONNIK POKARMOWY

Są to roślinne wielocukry i ligniny, odporne na działanie enzymów trawiennych przewodu

pokarmowego człowieka.

Rola:

Zależy od budowy związków, rozdrobnienia produktu, warunków środowiska

•    „szczotka fizjologiczna, adsorbent i wypełniacz, dzięki lepkości, zdolności do wiązania wody i wymiany kationów oraz właściwościom sorpcyjnym,

•    stymuluje ruchy perystaltyczne i ogranicza czas pasażu jelitowego

•    ułatwia usuwanie niestrawionych resztek i substancji szkodliwych

•    jest pożywką dla drobnoustrojów i może w istotny sposób wpływać na ilościowy i jakościowy skład mikroflory jelitowej.

Rola poszczególnych frakcji: