Foto2178

— ttniicante marnowania zasobów.

Dlatego państwo powinno dysponować mechanizmem gotowości cywilnej i reagowania kryzysowego, zdolnym przeciwdziałać wszelkim rodzajom zagrożeń.

3. Problematyka zarządzania kryzysowego

Zarządzanie kryzysowe rozwijało się na bazie doświadczeń wielu pokoleń. Od zarania dziejów człowiek był narażony na niebezpieczeństwa w wymiarze jednostkowym, lokalnym, narodowym oraz międzynarodowym. Od lat też prowadzono badania procesów zarządzania w sytuacjach trudnych - eksperymentalnych. To pozwoliło obecnie na ukierunkowanie prac związanych ze zwiększeniem wskaźników bezpieczeństwa

Zarządzanie kryzysowe¹⁴ - .„/o działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych oraz na odtwarzaniu infrastruktury lub przywróceniu jej pierwotnego charakteru.

W sytuacji wystąpienia zagrożenia, zarządzanie kryzysowe obejmuje kształtowanie i kontrolowanie jego przebiegu w drodze zaplanowanych działań, które zapewniałyby zminimalizowanie strat i właściwy poziom bezpieczeństwa, a także odbudowę po katastrofie.

Uwzględniając możliwe przedsięwzięcia, wyodrębniono dwa etapy zarządzania kryzysowego: przed - i po wystąpieniu zagrożenia.

Pierwszy etap - planowanie występuje w fazie zapobiegania i przygotowania. Etap ten obejmuje całokształt działalności wszystkich szczebli władzy publicznej, organizacji pozarządowych, mediów, kierownictw zakładów pracy i innych podmiotów prawa, których działania mają wpływ na warunki życia ludności i kształtowanie jej otoczenia przed wystąpieniem zagrożenia w dowolnej formie, wykraczającego parametrami poza granicę zagrożeń standartowych. W skrajnych sytuacjach istnieje możliwość uruchomienia procedur kryzysowych.

Faza zapobiegania obejmuje:

-    stałe monitorowanie zjawisk mogących stanowić źródło zagrożeń,

-    bilansowanie dostępnych zasobów,

¹⁴ Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu..., op. cit., art. 2.

i udział w opracowywaniu i egzekwowaniu przepisów wydanych przez właściwy organ.

Źródło; opracowanie wUtne,

Faza przygotowania obejmuje:

-    opracowywanie i uzgadnianie planów i procedur reagowania,

-    tworzenie niezbędnych do działania warunków organizacyjnych, kadrowych, logistycznych i finansowych,

-    organizację systemów łączności oraz ostrzegania i alarmowania,

-    zapewnienie ciągłości funkcjonowania systemu kierowania podległymi siłami i środkami,

-    szkolenie i doskonalenie organizacji działań.

Drugi etap - realizacyjny - ma miejsce w momencie wykrycia zbliżającego się zagrożenia lub jego wystąpienia. Reagowanie kryzysowe ma miejsce wówczas, gdy zagrożenie przekracza granice standardowe. Tylko taka sytuacja upoważnia do uruchomienia dodatkowych sił lub procedur kryzysowych. Etap ten rozpoczyna się wszczęciem działań pozarutynowych, a kończy się przywróceniem normalnych warunków życia. Ten etap obejmuje dwie fazy: reagowania i odbudowy. Faza reagowania jest bezpośrednią reakcją na zaistniałą lub oczekiwaną sytuację, która stanowi lub może stanowić zagrożenie dla obiektów infrastruktury państwa \ ludności, jej mienia lub środowiska naturalnego. Faza reagowania jest specyficzna, ponieważ wszelkie uchybienia procedurom, każdy błąd powoduje określone skutki i nie ma czasu na powtarzanie czynności. Działania w tej fazie odbywają się w warunkach spontanicznej reakcji poszkodowanych ludzi. Stąd też faza

^>s Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu..., op. cit, art. 3.

69