Foto2487

92 I INjtlsUtwy uuządzniua kryzysowe#*

w wymiarze jednostkowym, lokalnym, narodowym, jak 1 międzynaródg wym, którym ludzie musieli stawiać czoła, a rutynowo działania nic wy. starczały. Ma to mlojsco wtedy, kłody tracimy kontrolę nad rozwojom l biegiem wydarzeń, kłody zakłócony zostajo proces decyzyjny i wydarzenia, wyprzedzając reagowanie, wymykają się spod kontroli. Wówczafń by radzić sobie w takich sytuuojach, konieczno staje się stosowanie Specyficznego narzędzia - zarządzania kryzysowego, któro w funkcjonowaniu zarówno organizacji gospodarczych, Jak 1 w organach adinlnistraojl publicznej nabiera pierwszorzędnego znaczenia.

2.1. Istota zarządzania kryzysowego - pojęcia podstawowa

Miniowanie zarządzania kryzysowego rozpocząć można od krótkloj analizy pojęciu „znrządzunlo”, nadrzędnego w .stosunku do /urządzania kryzysowego, u któro definiowano Jest w różny sposób przez poszczojoH nycli autorów. #1. Kurnal stwierdza, że zur/ądzunlc to: „szczególny rodzffl kierowu/iia opartego na władzy organizacyjnej”².

U. Gliński uważa, że zarządzanie to: „działanie zmierzające do spoyffl (lowanlu funkojonowunlu meczy, organizacji lub osób podległych zgodnie z ccioiu zarządzającego”''¹.

Kojarzy s/ę ono także z bezpośrednim stosunkiem I kontaktem kierę™ nlka z kierowanym zespołem lub Jogo członkami, zmierzającym, jak zauważa J. Zieleniewski, do: „spowodowania działania innych ludzi zgoditiS go z celom lego, kto nimi kieruje”⁴. Z kolei T. Pszczolowski pisze, że zarządzanie to: „działanie polegające na dysponowaniu zasobami”⁸. I Zdaniem W Kfeźuna, możemy też zarządzanie traktować jako: „powoda wanle, ażeby ktoś lub coś zachowywało się zgodnie z celem organizacja⁰.

Analiza powyższych zapisów uwydatnia: i elementy kierowania w organizacji: 1) kierującego, 2) proces oddziałgfjS wania, 3) kierowanego;

•    podstawowe etapy procesu zarządzania: 1) kreacja nowych koncepcji,

| nowych myśli dotyczących funkcjonowania organizacji, 2) inicjacja [ działań innowacyjnych, rozwojowych, profilaktycznych poprzez opra-( cowanie i podjęcie decyzji, 3) opracowanie planów działania, 4) reali-r znoją planów, 5) sprawdzanie poprawności realizowanych działań;

•    stylo procesu zarządzania: 1) analityczny, zakładający racjonalność I działania na podslawio różnorodnych organizacyjnych analiz, 2) polł-I tyczny, związany zo zjawiskiem sytuacji konfliktowych w organizacji, r przybierający postać: a) uzgodnień i partycypacji, b) przetargów i nc-I gocjaojl, c) perswazji I systemu wartości, 3) przedsiębiorczy, typowy ■ dla szybkioh decyzji w warunkach zagrożenia, trudności, zmienności §• otoczenia².

I Podsu mowa niem powyższych uwag będzie definicja zarządzania zaproponowana przez L. Krzyżanowskiego, przystosowywana dalej do potrzeb [zarządzań In kryzysowego, według której „zarządzanie to taki rodzaj kierowaniu, w którym tytuł do wywierania wpływu na hierarchie I systemy wartości, interesy i dążenia oraz postawy i organizacyjne zachowania kie-rowanycłi wynika głównie, choć nie wyłącznie z faktu dysponowania przoz kierującego zasobami materialno-energctycznymi lub nominalnymi i informacyjnymi o szczególnym znaczeniu dla rozwoju i funkcjonowania organizacji bądź samego przeświadczenia kierowanych, że kiorujący ma możliwość pozyskiwania tych zasobów"³.

2.1.1. Definiowanie zarządzania kryzysowego

I Analizę zarządzania kryzysowego rozpocznę od przedstawienia niektórych metodologicznych zagadnień związanych z definiowaniem lego pojęcia. Zakładam tutaj, że sprawność zarządzania kryzysowego wymaga Orientacji w tym, co wchodzi w skład i tworzy sens przedmiotowego obszaru zarządzania kryzysowego. Definicja zarządzania kryzysowego, peł-fniąc funkcję delimitacyjną, określać ma istotne, konstytuujące go elementy, które determinują sprawność zarządzania. Stąd definicje zarządzania kryzysowego winny spełniać postulat empiryczności pojęć obowiązujący naukach praktycznych. Wówczas to sformułowana definicja nadaje ter-minowi „zarządzanie kryzysowe” takie znaczenie, że można rozstrzygać u) przedmiocie danym w doświadczeniu (rzecz, zjawisko, proces ze sfery narządzania), czy podpada pod ten termin, czy też nie, a więc czy stanowi

1

J. Kumo], Zarys teorii organizacji i zarządzania, Warszawa 1969, s. 125. 4 B. Gliński, Zarządzanie, [w:] Mała encyklopedia ekonomiczna, Warszawa 1974, s. 929.    ypHB

J. Zieleniewski, Organizacja i zarządzanie. Warszawą 1981, s. 451.

T. Pszczolowski, Mata encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, Wrocław 1978, 8.288.

W Kfożun, Sprawne zarządzanie organizacją. Warszawa 1998, s. 138.

2

Ibidem, s. 147-148.

3

•    L Krzyżanowski, Podstawy nauk o organizacji i zarządzaniu. Warszawa 1998, s. 207.