w najjaśniejszym miejscu? Odpowiedziałem: Nie znam tych zasad, ale chciałem osiągnąć cel. Uczyniłem z mojego wysiłku przewodnika, a wtedy góra pojawiła się przede mną. Usłyszałem głos: „zobaczy mnie tylko ten, kto usłyszał moje słowa"1. Następnie upadłem rażony piorunem, a moje ciało zadygotało ze strachu2. Pozostałem w dolinie rzucony na ziemię3. Moje sandały i pożywienie przepadły i gdy nie widziałem już nikogo, dostrzegłem światło4.
15 Salik powiedział: Przywołała mnie Pewność - Młodzieńcze, dokąd idziesz? Odpowiedziałem: Do emira. Powiedziała: T\voim zadaniem jest służba sekretarza i ministra przy jednoczesnym zachowaniu świadomości twojego obowiązku. Obaj - sekretarz i minister - wstąpią w ciebie i sprawią, że osiągniesz twój cel i zobaczysz rzeczywistość twojej wiary.
16 Powiedziałem do niej: Gdzie znajduje się miejsce sekretarza i ministra? Odpowiedziała: Ich miejsce jest tam, gdzie ty opuszczasz twoje posłanie, gdzie pozbywasz się twojej tożsamości i zdejmując szatę Pewności, dźwigasz dar powierzony przez Boga, w miejscu, gdzie zatrzymujesz się pomiędzy różnicą a stanem pośrednim i obracasz się w proch. I wtedy widzisz jednego poprzez jednego6 i tutaj łączy się nieobecny z obecnym.
17 Jego nieoł>ecność bierze się stąd, że ty jesteś zasłonięty. Mini-| ster daje ci to, co kiedyś otrzymał od Boga. Jest kalifem w niebie i na
■ ziemi i posiada wiedzę o tajemnicach, przymiotach i imionach bo- i | skich43. Kłaniają mu się wszyscy aniołowie44 i tylko szatan, wyklęty \ przez akt transcendencji, nie oddaje mu czci. Bóg unicestwił tego, kto | f to odrzucił i był zazdrosny. Pozostał tylko kalif, który jest królem i wład- | §§§ cą oraz zbiorem przyjętych praw.
18 Jeśli udasz się do niego i znajdziesz się w najszlachetniejszym 1 -1 miejscu, będzie cię chronił, pomoże ci i sprawi, że wejdziesz do twoje- ; W go Pana.
W9
ggg|
19 Salik powiedział: Zwróciłem się do niej: Opisz go, abym mógł go 1 | poznać46. Gdy go widzę, cofam się, a gdy się do niego zbliżam, padam na i
f • kolana. Odpowiedziała: To nie jest proste ani złożone. On nie szuka dro- , Kg gi ani też jej nie unika. Jest wolny od wszelkiej lokalizacji, podziału oraz ;od infuzji w ciała. Oźwiga dar powierzony przez Boga, a także wszystkie 1 wyższe przymioty. Poprzez swoje czyny obejmuje powierzone mu stwo- I P, rżenia. Poza tym przekazuje innym to, co di mu Bóg. Intelekt Pierwszy i nie jest ani częścią istoty, ani częścią przymiotów boskich.
20 Intelekt Pierwszy jest znanym opisem. Atrybut nie różni się od i nazwanego. Jest bytem, który pochodzi z dawnej przeszłości, la prze- ,
| szłość47 dała każdy ukryty sekret oraz każdą wielką ideę. On nie posiada : i swojego cienia i nie ma rzeczy, która byłaby do niego podobna. Jest lśnią-I cym zwierciadłem4*, w którym twoja rzeczywistość uzyskuje swoją for-
43 Autor mówi o Adamie jako kalifie w niebie i na ziemi, por. Kor. 11/30.
44 Nawiązanie do sury XV/30.
45 Kolejnym przedmiotem tego dialogu jest Dusza Uniwersalna. Sdlik pojmuje,
iż Dusza Uniwersalna lub Intelekt Pierwszy to jakby zwierciadło, w którym człowiek ' uzyskuje swoją formę. Patrząc w zwierciadło, człowiek odnajduje jednak nie swój ob- . raz zewnętrzny, lecz duszę, swoją istotę.
46 Chodzi tutaj o Intelekt Pierwszy.
47 Inaczej wieczność.
48 Zwierciadło jest tutaj jednym z przymiotów Intelektu Pierwszego. Każda rzecz tego świata jest, zdaniem autora, odbita w zwierciadle. Człowiek szukając samego sie- ‘ bie, odnajduje w zwierciadle uniwersalnym swój obraz. Spoglądając na odbity obraz, 1 człowiek musi jednak zidentyfikować samego siebie i stwierdzić, że ten obraz do nie- i
i
Nawiązanie do sury XX/13-14 - Ja ciebie Wybrałem, posłuchaj tego, co ci będzie objawione!
Nawiązanie do Mojżesza, który upadł w świętej dolinie Tuwa.
33 Kor. XX/12.
Światło, które pojawia się przed bohaterem, pozwala mu widzieć i rozumieć.
Kontynuując swoją drogę, salik osiąga kolejny etap. Podczas poufnej rozmowy z „Pewnością" salik dowiaduje się, iż odkrycie Prawdy polega na osiągnięciu królestwa boskiego, co jest możliwe pod warunkiem, że mistyk odbędzie służbę sekretarza i ministra. Chcąc jednak spełnić tę rolę, musi unicestwić swoją tożsamość i każdy swój czyn. Musi także odkryć zasłonę, która sprawia, że pozostaje zasłonięty, co w konsekwencji powoduje, iż sekretarz i minister nie ujawniają się. Ibn 'Arab! wyróżnia kilka stopni pewności:
- 'ilm yaqin - wiedza pewna,
- 'aynyat/in - zbliżenie do prawdy przy zachowaniu rozgraniczenia między podmiotem i przedmiotem wiedzy,
- haqq yaqin - stan, w którym podmiot i przedmiot wiedzy stają się jednym.
Jeden jako ontologiczna jedność nie może być poznany przez byt złożony.