image 4

Suwerenność ludu u ft/larsyliusza z Padwy (2)

i. Suwerenność ludu oznacza udział wszystkich obywateli w powoływaniu organów państwowych. Idea suwerenności ludu staje się gwarancją wolności obywatelskich. Idea suwerenności pomyślana była na tyle szeroko, iż lud powinien wybierać hierarchię kościelną wraz z urzędem papieża.

u Organizacja państwowa:

-    JęsLdziąłęm_woli ludu, powstałym jednak w procesie nieco dłuższej ewolucji.

-    Ze względu na zdolności oraz wykonywany zawód zarysowuje

podział społeczeństwa na sześć grup: f. sprawujących władzę; 2... rolników; %. rzemieślników; 4. finansistów; 6.. wojskowych; 6. kapłanów.

i' Każda grupa posiada swój twórczy udział w funkęjonowaniu państwa, lecz wyróżniają się rządzący, na których spoczywa szczególna odpowiedzialność.

29

Koncepcja prawa u Marsyliusza (3)

t Prawo ma pochodzić w państwie od ludu. Prawo do stanowienia praw byłoby treścią suwerenności, która należy do całego ludu, bo cały lud jest prawodawcą.

e Dwa tłumaczenia doskonałości tej zasady ustroju to: 1! - ludzie chętniej słuchają praw, które sami ustanowili, wolą nawet gorsze prawo, jeśli tylko pochodzi ono od nich sarńych; 2 - lud lepiej aniżeli jednostka rozpoznaje swoje dobro i bardziej go pragnie.

k Do ustanowienia owych praw wystarczy większość (nie potrzeba jednogłośności), choć dopuszcza się pomocniczą działalność ekspertów przy spisywaniu ustaw, a nawet delegowanie suwerenności ludu na rzecz rządu.

& Zasada suwerenności ludu doprowadziła do odkrycia, że prawo boskie czy natury będzie normą dopiero w niebie, a tu na ziemi obowiązuje prawo ludzkie.

Prawo nie musi być ani dobre, ani złe, zgodne z boskim, sprawiedliwe, prawo ,mą pochodzić od ludu i być wyegzekwowane przez aparat państwowy - to jest ważne 'według Marsyfiusza!

Problem państwa i kościoła u Marsyliusza (4)

Opracowanie Marsyliusza wskazuje na konieczność utrzymania przewagi rządu nad organizacją kościelną w tym sensie, iż Kościół nie jest jakąś samodzielną częścią niezależną od państwa.

k Według Marsyliusza to rząd i suweren powinni decydować o sprawach organizacji kościelnej, a przynależność wiernych dó Kościoła jest subiektywną sprawą wyznania.

* Kościół jest częścią państwa, a zatem każde państwo powinno mieć swój wewnętrzny Kościół, co staje się zapowiedzią głębokiego kryzysu, będącego przesłanką późniejszej reformacji.

31

Doktryny średniowiecza

Doktryna Kryterium ^	Papa- lizm	Uniwer salizm	Św. Tomasz z Akwinu	Dante Alighi eri	Marsyliusz z Padwy
wolność	-+	-+	+ od Boga -	+	+
równość		-	brak	++	+
własność	+	+	+ od Boga	+	+
ustrój	Monarchia ogr. papież	Monarchia nieogranicz.	Monarchia, republika	monarc hia	demokracj s
cesarz	podlega prawu Boga	Podlega prawu Boga	Podlega prawu Boga	Ogranie zona ludem	Ograniczona ludem
prawa podmiotowe	+	+	+	+	+
godność	+	+	+	+	+
sprawiedliwość	+od Boga	+ do Boga	+	+	+
prawa kobiet	?	?	—!!!	+	?
mniejszości	7	?	niewolnictwo	Brak tolerancji	f