Niezależnie od etiologii i patofizjologii, we wszystkich typach cukrzycy występują liczne powikłania. Hiperglikemia i niedobór insuliny powodują zmiany w małych i dużych naczyniach krwionośnych (mikro- U makroangiopatie).
Mikroangiopatie w nerkach (nefropatie) i siatkówce oka (retinopatio)l prowadzą do trwałego uszkodzenia tych narządów. Konsekwencją obu procesów jest niewydolność nerek i ślepota.
Makroangiopatie prowadzą do rozwoju miażdżycy naczyń krwionośnych, a w konsekwencji do choroby niedokrwiennej serca, zawałów, udarów niedokrwiennych mózgu, niedokrwienia kończyn i powstania tętniaków. Do przewlekłych powikłań cukrzycy należą również zmiany w nerwach (neuropatie), które powodują uszkodzenia ośrodkowego i autonomicznego układu nerwowego.
I .uczenie cukrzycy jest kompleksowe i obejmuje przestrzeganie przez chorych odpowiedniej diety oraz stosowanie leków - insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych. Istotny jest również ruch, pozwalający na wykorzystanie pracy mięśni, a tym samym poprawę przemiany węglowodanów, a ponadto odpowiednie szkolenie chorych w zakresie zachowania prozdrowotnego.
Dla ogromnej liczby chorych z cukrzycą typu 1 jak dotąd najbardziej dostępną i sprawdzoną metodą leczenia ratującego życie jest podawanie insuliny we wstrzyknięciach. Prawidłowe leczenie insuliną może powstrzymać rozwój cukrzycy bądź opóźnić powstanie powikłań towarzyszących cukrzycy. U niektórych pacjentów z typem 1 cukrzycy, pomimo ściśle kontrolowanego leczenia insuliną, obserwuje się duże wahania glikemii, są to pacjenci z tzw, chwiejną cukrzycą. Efektem ubocznym stosowania insuliny są epizody hipoglikemii.
Źródłem insuliny egzogennej przez wiele lat były wyłącznie trzustki zwierzęce, głównie cielęce, wołowe i wieprzowe. Obecnie insulinę otrzymuje się drogą biotechnologiczną. Jest ona wytwarzana przez pałeczki okrężnicy lub drożdże piekarskie po wprowadzeniu do ich genomu ludzkiego genu odpowiedzialnego za syntezę insuliny.
Rozwiązaniem alternatywnym, jak i uzupełniającym, dla insulinoterapii jest przeszczep trzustki bądź izolowanych wysp trzustkowych. Głównym Odkażaniem do przeszczepu trzustki bądź izolowanych wysp trzustkowych jest ■tik rzyć a typu 1.
Przeszczep trzustki jest skomplikowanym zabiegiem chirurgicznym. Najczęściej przeszczepia się cały gruczoł, wraz z fragmentem dwunastnicy. Trzustkę przeszczepia się wewnątrzotrzewnowe. Krew żylną odprowadza się do krążenia systemowego bądź wrotnego. Głównym problemem technicznym przeszczepiania trzustki jest odprowadzenie treści zewnątrzwydzielniczej ■TZUstki. W ciągu kilku lat po przeszczepieniu trzustki następuje zahamowanie jelinopatii, nefropatii oraz neuropatii somatycznej i obwodowej.
I Przeszczepienie alogenicznych wysp trzustkowych jest alternatywną metodą dla przeszczepu narządowego. Przeszczep wysp trzustkowych, w porównaniu z [przeszczepem całej trzustki, ma wiele zalet. Metoda przeszczepiania wysp trzustkowych jest prosta i mało inwazyjna. Zabieg przeszczepiania wysp trzustkowych można przeprowadzać wielokrotnie. Wyspy trzustkowe mogą być [przechowywane in viiro w hodowli oraz w niskich temperaturach. W celu przywrócenia normoglikemii najczęściej wymagane są dwa zabiegi
przeszczepiania wysp trzustkowych. U 80% biorców przez pięć lat po przeszczepie wysp trzustkowych nie występują epizody hipoglikemii i [Utrzymywany jest prawidłowy poziom hemoglobiny glikozylowanej. Pacjenci, którzy po przeszczepie wysp trzustkowych wracają do leczenia egzogenną insuliną, wymagają znacznie mniejszych dawek insuliny niż przed przeszczepem wysp trzustkowych. Przeszczepianie izolowanych wysp trzustkowych ma korzystny wpływ na metabolizm lipidów. Wydzielanie peptydu C w ilości 0,5-2 ng/ml przez przeszczepione wyspy trzustkowe mimo braku pełnej insulinoniezależności zmniejsza objawy neuropatii cukrzycowej i ini kroalbuminurii.
Wyróżnia się kilka metod przeszczepiania wysp trzustkowych. Najczęściej wykonuje się przeszczep samych wysp trzustkowych. Można również przeprowadzić jednoczesny przeszczep wysp trzustkowych i nerki lub przeszczep wysp po uprzednim przeszczepieniu nerki. Znacznie rzadziej przeszczepia się jednocześnie wyspy trzustkowe i wątrobę.
119