img076

suche pożywki wybiórcze do hodowli różnych grup drobnoustrojów, żelatyna, agar sproszkowany (suchy) i włóknisty. Potrzebne są również odczynniki chemiczne, jak: kwasy, zasady, alkohole, aldehydy, fenole, krezole, sole różnych metali, aminokwasy, mikroelementy, związki powierzchniowa czynne, lizol i inne środki dezynfekcyjne, barwniki stosowane przy sporządzaniu podłoży (jako wskaźniki pH) i do barwienia preparatów mikroskopowych.

1.4. Metody sterylizacji (wyjaławiania) i dezynfekcji

1.4.1. Wprowadzenie

Wyrażenie „sterylizacja” pochodzi od łacińskiego wyrazu sterilis - jałowy. W laboratorium mikrobiologicznym posługiwanie się materiałami i przyrządami wyjałowionymi jest podstawowym warunkiem pracy. Sterylizacji poddaje się: instrumenty, szkło laboratoryjne, pożywki do hodowli mikroorganizmów (sterylizacja „czysta”) oraz próbki materiałów z terenu po zbadaniu, zużyte hodowle (sterylizacja „brudna”). Sterylizację przeprowadza się różnymi sposobami, dostosowanymi do aktualnych wymagań i wytrzymałości materiałów' na działanie czynników wyjaławiających.

Metody sterylizacji dzieli się na:

•    metody fizyczne:

-    sterylizacja termiczna sucha,

-    sterylizacja termiczna mokra (parą wodną),

-    sterylizacja promieniami ultrafioletowymi,

-    sterylizacja promieniami jonizującymi,

-    sterylizacja ultradźwiękami;

•    metody mechaniczne:

-    filtracja;

•    metody chemiczne:

-    dezynfekcja.

1.4.2. Sterylizacja termiczna - sucha

Wyławianie przez wyżarzanie. Metoda ta polega na wyżarzaniu, aż do czerwoności, bezpośrednio w płomieniu palnika, instrumentów metalowych używanych w czasie wykonywania badań mikrobiologicznych. W ten sposób wyjaławia się stale: ezy przed i po przeszczepianiu drobnoustrojów, jak również igły bakteriologiczne, igły preparacyjne, skalpele, pęsety, nożyczki, łopatki itp. (rys. 1.1).

Wyjaławianie przez opalanie. Metodę tę stosuje się do wyjaławiania przedmiotów nie ulegających spalaniu w płomieniu. Opala się zawsze np. brzegi probówek i kolb, po wyjęciu korka i przed zakorkowaniem po wysiewie,

12