img099

<

nie szuka informacji, nie spostrzega bowiem luk w swoich wiadomościach o dziecku.

3. Informacje znane rodzicom i zgodne z ich oczekiwaniami, mające znaczenie wzmacniające postawy rodziców lub uzasadniające słuszność ich postępowania. Na przykład, rodzice intuicyjnie reagują prawidłowo na zachowanie dziecka, nie będąc jednak w pełni przekonanymi o swoich racjach lub nie umiejąc wyjaśnić zasadności swojego postępowania. Rolą terapeuty w tych przypadkach jest potwierdzenie i wyjaśnienie słuszności postępowania rodziców

Znaczenie drugiego etapu polega więc na przekazywaniu różnorodnych informacji; dotyczą one rodziców, dziecka, relacji pomiędzy dzieckiem a rodzicami oraz schematów działania dziecka i rodziców

Rodzice rozpoczynający spotkania terapeutyczne mają na ogół dość skąpe informacje o sobie samych. Nie znają przyczyn swoich reakcji, przyczyn niepokojów czy lęków, które ich trapią, często są niepewni w roli opiekuna dziecka. Dostarczenie takich informacji zmierza do pogłęoie-nia wiedzy o sobie samych, a zatem do uzyskania wglądu w motywy i mechanizmy swoich zachowań. W trakcie terapii ujawnia się coraz więcej pytań dotyczących własnych postaw rodziców: dlaczego gniewam się na dziecko, gdy nie powiodło mi się w pracy? Dlaczego oczekuję, że moje dziecko będzie odnosiło tylko sukcesy? Dlaczego często występują konflikty między mną a partnerem? Wydaje się, że uzyskanie wglądu we własne postawy realizowane jest poprzez szukanie odpowiedzi na ' pytanie: dlaczego? Wspólna analiza różnych sytuacji przedstawionych przez rodziców prowadzi do coraz głębszego poznawania samego siebie i włas-

nych sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych ¹

Z doświadczeń mojej pracy wynika, że rodzice posiadają (podobnie jak o sobie) bardzo niewiele informacji o swoim własnym dziecku.

Nie znają jego potrzeb zmieniających się wraz z rozwojem, nie rozumieją przyczyn jego reakcji i mechanizmów zachowań, nie wiedzą, jakie sytuacje są dla dziecka trudne i jak je przeżywa. Zwiększenie liczby różnorodnych informacji o dziecku ma na celu.

—    uzyskanie wglądu w zachowanie dziecka,

—    tworzenie realistycznych oczekiwań w stosunku do dziecka,

—    akceptację dziecka.

Realizowanie tych celów może przebiegać w różny sposób w zależności od problemów przedstawianych przez rodziców i od informacji, które już posiadają.

Mówiąc o wglądzie w zachowanie dziecka mamy na uwadze zrozumienie jego potrzeb, uczuć, prawidłowości rozwojowych, mechanizmów zachowań. Można to uzyskać poprzez organizowanie doświadczeń bezpośrednich (np. postawienie matki w roli dziecka podczas odgrywanej psychodramy) bądź pośrednich poprzez omawianie i dyskutowanie przyczyn, które są powodem określonego zachowania dziecka.

Informacje płynące z doświadczeń bezpośrednich wydają się najbardziej cenne między innymi z tego względu, że matka czy ojciec przeżywający sy-

1

Pragnę zwrócić uwagę, że warunkiem dobrego spełnienia obowiązków przez nauczycieli — podobnie jak i rodziców jest zdawanie sobie sprawy z wagi swoich własnych zachowań wobec dziecka, umiejętność analizy pi /.yczyn określonych reakcji, jakie występują w kontak-I ach z dzieckiem.