img115

Aleurospory. Powstają na specjalnych strukturach utworzonych przez pęczki strzępek. Z komórki wegetatywnej wyrasta sporangiofor lub konidio-for. Na szczycie sporangioforu wytwarza się zarodnia (sporangium), w której tworzą się wewnętrzne zarodniki sporangialne (klasa Zygomycetes: Mucor spp., Rhizopus sppj. W klasach Ascomycetes i Deuteromycetes (Penicillium spp., Aspergillus spp.) na szczycie konidioforu tworzy się układ konidionośny, na którym powstają zarodniki zewnętrzne - konidia.

Makrokonidia. Powstają tak jak mikrokonidia. Są dużych rozmiarów, wydłużone i mają przegrody. Występują u Fusarium spp., Epidermophyton spp.

Adiaspory. To duże spory powiększające się bez podziału.

Zoospory (pływki). To zarodniki uwiciowione występujące u grzybów niższych np. u Oomycotina (Saprolegnia spp.). Wici są zbudowane jak u innych Eucaryota. Wyrastają one z blefaroplastu i składają się z 11 równoległych włókien, z których 9 jest położonych peryferyjnie, a 2 centralnie.

5.3.2. Rozmnażanie płciowe

Rozmnażanie płciowe drożdży polega na zlaniu się haploidalnych komórek często pączkujących. Podczas kopulacji komórki łączą się ze sobą przez utworzone wyrostki, ich jądra zlewają się i dzielą kilkakrotnie, przy czym każda część otacza się plazmą i błoną. Utworzone w ten sposób 4 zarodniki są zamknięte wewnątrz komórki, w owalnym worku i noszą nazwę zarodników workowych - askospor.

W procesach płciowego rozmnażania się pleśni z rodzajów Aspergillus, Mucor, Penicillum czy Rhizopus (rys. 5.3) można wyróżnić trzy fazy:

•    plazmogamię - polegającą na połączeniu się 2 protoplastów i powstaniu komórki zawierającej 2 jądra (dikariony);

•    kariogamię - przebiegającą przez łączenie się 2 haploidalnych jąder, co powoduje powstanie jądra diploidalnego (zygoty);

•    mejozę - polegającą na podziale redukcyjnym przywracającym haploidal-ną liczbę chromosomów. U grzybów niższych proces płciowy jest zapoczątkowany przez tworzenie gamet.

Gdy gamety formujące się w męskich i żeńskich gametangiach są morfologicznie nierozróżnialne, nazywamy je izogametami. Gdy gamety różnią się od siebie, wtedy męskie gametangia są nazywane anteridium (plemią), a żeńskie oogonium (lęgnią). W wyniku połączenia się dwóch gamet - męskiej i żeńskiej, powstaje zygota, która przekształca się w jednokomórkowe spory (zarodniki), zawierające jądro otoczone cytoplazmą (zygosporami), np. Mucor. Jeżeli dalszy ich rozwój przebiega w worku nasiennym (ascus), to endospory są nazywane askosporami, np. u Saccharomyces, Penicillum, Aspergillus. Jeżeli spory powstają na zewnątrz, na cienkich szypułach (ha-sidium), to są zwane basidiosporami.

44