IMGP9355

się musieli na obcym kontynencie przed prześladowaniami za poglądy religijne i polityczne.

Takie zamieranie starszej kultury, która powstała w innym miejscugeógrafićżnym, w społeczności o zupełnie innym-rozmiarze i o innym sposobie życia zdarza się na całym świecie. Niektórzy Indianie z Ameryki Południowej potrafią prząść, ale przędą jedynie sznurkowe ozdoby, które noszą na gołym ciele, i nie znają tkactwa. Istnieją ludy, wśród których związki krwi są jedyną formą organizacji społecznej, mimo że ich przodkowie żyli w wysoko zorganizowanych imperiach. Istnieją wreszcie ludy, jak Majowie lub Kreteńczycy, które żyją w.tym samym miejscu geograficznym od tysiącleci, ale styl ich życia został rozbity i dziś nosi jedynie nikłe ślady kultury przodków.

j Wszystkie zmiany tęgo rodzaju wpływają na właściwości kultury. Sądzę, że możemy wprowadzić użyteczne rozróżnienie pomiędzy zmianą a punktem, od którego zmiana ma już właściwie charakter rozłamu, i tego, co z niej wynika, nie możemy już nazwać kulturą postfiguratywną, lecz musimy poszukać nowego określenia dla opisu nowej sytuacji kulturowej. Jedyną zasadniczą Jl charakterystyczną cechą kultury postfiguratywnej lub tych fragmentów innych kultur, które mają charakter postfiguratywny, mimo że już tkwią w kulturze, w której zaszły poważne zmiany językowe i zmiany więzi społecznej, jest charakter ystyczne^wy stępowanie społeczności obejmującej, co najmniej trzy pokolenia i traktującej swą kulturę jako nie wymagającą żadnego uzasadnienia, tak że dziecko w niej wzrastające przyjmuje jako absolutnie pewne wszystko, co jest traktowane jako absolutnie pewne przez całe jego otoczenie. W takich warunkach formy zachowania, które "są kulturowo wpojone i wzajem uzgodnione, obejmują olbrzymi zakres i jedynie niewielka ich część jest objęta świadomą refleksją — babki świąteczne mogą mieć nazwy i ich wygląd może wywoływać komentarze lub pochwały, ale ilość soli potrzebna do ugotowania kartofli pozostaje niezauważona. Magiczne koła wymalowane na zagrodach, które mają przeciwdziałać skwaszeniu się mleka, mogą mieć nazwy, ale proporcje szopy na siano i obory nie bywają przedmiotem rozmowy. Specjalnie uprzejmy sposób traktowania mężczyzn i pewnych zwierząt, niuanse odnoszenia się mężczyzn do kobiet i odwrotnie, zwyczaje dotyczące wstawania i kładzenia się spać, sposób oszczędzania i wydawania pieniędzy, reakcje na przyjemność i na ból są olbrzymimi całościami prze-^ kazywanego zachowania, które przy bliższym badaniu okazują się uzgodnione że sobą i wszechobecne. Nie docierają jednak do świadomości. Nie mają nazwy, nie są przedmiotem rozmowy, i pozostają poza zasięgiem świadomości, co daje postfiguratywnym kulturom, a także postfiguratywnym aspektom innych kultur, nadzwyczajną stabilność.

W sytuacjach osób, które uczą się nowej kultury w wieku dojrzałym, można często znaleźć cechy uczenia się w stylu postfiguratywnym. Nikt przecież nie uczy emigrantów, jak mają się ubierać. Gdy więc kobieta kupuje suknię w nowym kraju i uczy się ją nosić — wkłada najpierw nieświadomie tę formę odzieży, którą spotyka u innych kobiet na ulicy,

Mead — Kultura 59