IMG26

Rysunek 7.43 pokazuje schematycznie nadtapianie równowagowe w strefie częściowego stopienia (SCS) i tworzenie się struktur z jednoczesnym zjawiskiem migracji cieczy na granicach ziaren [107], W temperaturze otoczenia mikrostruktura ma postać ziarnistą z cząstkami związków A_XB,. (obszar d₀). W miarę wzrostu temperatury następuje rozrost ziaren. W obszarze d, w wyższej temperaturze ziarna są więc większe. Jednocześnie następuje nadtapianie się związków międzymetalicznych, a migrujące granice „zgarniają” na swojej powierzchni powstałą ciecz.

a)

Rys. 7.43. Schemat nadtapiania równowagowego w strefie częściowego stopienia (SCS) z jednoczesnym zjawiskiem migracji cieczy na granicach ziaren i tworzenia granic ziaren „widma”

(wg Pope’a i Savage’a, z: [107])

Ponieważ ciecz bardzo dobrze zwilża granice ziaren, ciekłe błonki, rozpływając się na granicach ziaren, blokują je i hamują ich migrację. Ciecz może występować również wewnątrz ziaren na podgranicach. W obszarze d-, w strukturze występują więc duże ziarna z uformowaną na ich granicach i podgranicach warstewką cieczy. Blokowanie ruchu granic ziaren trwa dopóty, dopóki temperatura nie obniży się poniżej temperatury solidus cieczy bogatej w domieszkę i ciecz nie ulegnie zakrzepnięciu. Wówczas granice mają możliwość dalszej migracji. Również przemiany fazowe podczas chłodzenia lub następne cykle cieplne podczas spawania mogą zmienić położenie granic ziaren. Po wytrawieniu można więc ujaw-

336