IMG22

wziąć pod uwagę dodatkowy czynnik uwzględniający odpuszczanie w celu uzyskania wymaganych właściwości.

Poniżej został przedstawiony przykład wyznaczania sumarycznego (zastępczego) parametru Hp dla kilku różnych obróbek cieplnych spawanej konstrukcji.

Element w procesie wytwarzania jest obrabiany w następujący sposób: najpierw w temperaturze 575°C przez 4 godziny, w kolejnym etapie produkcji w 600°C przez 2 godziny, potem zaś następuje końcowa obróbka cieplna w temperaturze 650°C przez 2 godziny. Z wykresu na rysunku 10.8 odczytujemy dla czasu wynoszącego 4 godziny i temperatury 575°C parametr Hp = 17,5 (oznaczono cienkimi liniami przerywanymi). Dla tego parametru rów noważny czas wygrzewania w temperaturze 600°C wynosi 1 godzinę. A zatem równoważny czas obróbki cieplnej w temperaturze 600°C wynosi 3 godziny (1 godzina + 2 godziny). Dla tego cyklu obróbki parametr Hp równa się 18,0. Równoważny czas wygrzewania dla tego parametru i temperatury 650°C wynosi 0,25 godziny. Zatem równoważny czas wygrzewania w temperaturze 650°C dla wszystkich obróbek cieplnych to 2,25 godziny. Dla temperatury 650°C i czasu 2,25 godziny parametr Hp wynosi 19,0. Znając parametr Hp, możemy dobrać inne równoważne obróbki cieplne, które dają taki sam efekt relaksacji naprężeń (na przykład 675°C - 1 godzina lub 625°C - 10 godzin).

W czasie chłodzenia po odprężaniu naprężenia wzrastają. Jest to związane z podwyższeniem się modułu sprężystości (Younga) z obniżeniem temperatury (rys. 10.10).

Rys. 10.10. Zmiana wartości modułu Younga wraz ze wzrostem temperatury [175]

532