IMG 98 (1024 xv8)

coś doskonalszego od natury, a tkaniny z elany typu non-iron czy z ortalionu byty wówczas bardzo modne.

W XX w., tak jak zawsze w dziejach, chemia okazała się nauką wszędobylską. Tworzywa sztuczne (np. folie polietylenowe), detergenty w gospodarstwie domowym, nawozy sztuczne i herbicydy w rolnictwie, różnorodność leków w medycynie, są wymownym tego świadectwem. W końcu XX w. narastającym problemem do rozwiązania stal się jednak recykling polimerów. W związku z tym aktualnie następuje odwrót w kierunku włókien naturalnych (biodegradowalnych). Włókna naturalne dając człowiekowi duży komfort noszenia (łatwiej przepuszczają parę wodną i powietrze) mają też i istotne wady: łatwość plamienia (dużą trwałość plam), konieczność prasowania. Wady te są jednak pokonywane. W latach 1970-96 w kilkunastu zakładach (Norwegia, USA, RFN, Japonia) wdrożono technologię produkcji tkanin z celulozy modyfikowanej ciekłym amoniakiem. Otrzymane w ten sposób włókna pozostając czystą celulozą (celuloza III) mają właściwości zbliżone do włókien typu non-iron (Yanai 1998).

Nauką, która szczególnie mocno rozwinęła się w XX wieku jest biologia. Nowoczesną biologię zapoczątkował Czech G. Mendel (1822-1884) odkrywając w 1866 r. pierwsze prawidłowości genetyczne, tzw. prawa dziedziczności, u mieszańców roślin podczas ich krzyżowania (Skowron 1971). Następnym ważnym etapem w biologii było opracowanie w 1953 r. przez Watsona i Cricka modelu cząsteczki DNA. Równolegle z dociekaniami teoretycznymi w biologii rozwijała się biotechnika. W 1928 r. szkocki lekarz i mikrobiolog A. Fleming obserwował płytkę Petriego z pożywką, na której wysiano szczep bakterii gronkowca złocistego. Przez niedopatrzenie, pożywka na tej płytce zakaziła się zarodnikami pleśni Pencilium giaucum, które wytworzyły grzybnię. Fleming zauważył, że dookoła grzybni powstała jasna strefa, na której żadne bakterie nie wyrosły: dopiero w pewnej odległości od grzybni wyrastały kolonie gronkowca. W wyniku tej obserwacji Fleming postawił hipotezę, że grzyb wydziela do pożywki jakąś substancję, która zabija komórki gronkowca. W ten sposób został odkryty pierwszy antybiotyk - penicylina - za który A. Fleming otrzymał w 1945 r. nagrodę Nobla. W sposób

17