Kolendowicz4

p    p

O’    0^J

AA

AB Rys. 11-2

_y| Rys. 11 -4

■    Przetnijmy belkę w miejscu 1 i rozważmy równowagę części położonej po lewej stronie przekroju (rys. 1 l-4a). Siły zewnętrzne R_Ą i P, muszą być zrównoważone wypadkowymi sił wewnętrznych, na razie nie znanych, działających na przekrój belki. Siły te, zewnętrzne i wewnętrzne, muszą więc spełniać warunki równowagi.

■    Załóżmy, że jedna z wypadkowych sił wewnętrznych, mianowicie siła T, jest styczna do płaszczyzny przekroju. Zauważmy dalej, że w omawianej belce włókna górne są ściskane, a dolne — rozciągane (por. p. 3.1), wobec czego przyjmijmy w strefie górnej wypadkową sil wewnętrznych jako siłę poziomą H skierowaną do przekroju, a w sferze dolnej — od przekroju. Obie siły muszą być sobie równe, gdyż muszą spełniać warunek równowagi rzutów na oś poziomą, a innych sił poziomych nie ma. Jest to więc para sił, której rezultatem działania, jak wiadomo, jest moment M leżący w płaszczyźnie prostopadłej do płaszczyzny przekroju. Siły uogólnione w przekroju belki można zatem przcdstawićjak na rys. 11-4b (przez siły uogólnione rozumiemy siły i momenty).

■    Moment M działający w płaszczyźnie prostopadłej do płaszczyzny przekroju będziemy nazywać momentem zginającym, a siłę T styczną do płaszczyzny przekroju będziemy nazywać siłą poprzeczną. Niektórzy autorzy nazywają siłę poprzeczną także siłą ścinająq i lub tnącą. Moment zginający i siłę poprzeczną należy wyznaczyć, aby zaprojektować | wymiary przekroju poprzecznego belki, mówimy krótko — aby zaprojektować przekrój. Wielkości te mają bardzo ważne znaczenie przy projektowaniu i kształtowaniu konstrukcji.

■    Z warunku równowagi rzutów na oś pionową otrzymujemy następujące równanie | (rys. 11-4b)

czyli

r_a-p₁-t = o, t=r_a-p₁.

174

(11-