kraul 3

„Pełzanie

Pod koniec XIX w. w pływaniu nastała nowa era - era pływania sportowego. Za jej początek uważa się pierwsze mistrzostwa Anglii, które odbyły się w Londynie w 1871 roku. Pływano wtedy tylko stylem dowolnym, co oznaczało, że większość zawodników pokonywała wodę różnymi odmianami stylu klasycznego. Pierwszym mistrzem Anglii w pływaniu został William Cole, który 100 yardów ( 91,44m) pokonał w czasie 1; 15. s. Między 1880, a 1890 rokiem, jak grzyby po deszczu powstają narodowe organizację pływackie, skupiające zawodników i kluby pływackie z całej Europy. Podobne organizacje powstają też w USA.

PIERWSI KRAULIŚCI ŚWIATA

Nowy styl pływacki (patrz „Pływanie” nr 2) wprowadzony przez Trudgena był naśladowany w całej Europie. Jednak Trudgen, obserwując sposób pływania południowoamerykańskich Indian nic zauważył tego, co zauważył inny Anglik, Frederic Cavill. Pływając klasyczną żabką Cavill stał się bardzo znanym w Anglii pływakiem. W 1878 roku, wraz z rodziną (miał sześciu synów), wyemigrował do Australii gdzie budował baseny i uczył pływania. Pod koniec wieku, podróżując wraz z rodziną po wyspach mórz południowych zauważył, żc ich rodowici mieszkańcy pływając przenoszą ręce nad wodą jak w „trudgenie”, jednak ich praca nóg wyglądała zupełnie inaczej. Cavill długo studiował ten styl, a po powrocie do Australii nauczył nim pływać swoich synów. Cavill’owie pływali przenosząc naprzemiennie ramiona nad wodą i wykonując w wodzie kopnięcia mocno ugiętymi w kolanach nogami. Bardzo szybko pobili wszystkie możliwe do pobicia rekordy. Jeden z jego synów w 1902 roku przyjechał do Anglii i przepłynął 100 yardów w 58,8s, co dla używających starego stylu Anglików było nieosiągalne. Od jednego z synów Ca-vilPa pochodzi też nazwa „kraul'' (ang. pełzać ). Zapytany bowiem, jak ten nowy rewolucyjny styl wygląda, odpowiedział: „jak raczkowanie w wodzie” („like crawling through the water”).

OLIMPIJSKI DEBIUT PŁYWANIA

W 1896 roku pływanie zostało włączone do programu pierwszych nowożytnych Igrzysk Olimpijskich w Atenach. Igrzyska te niczym nie przypominały dzisiejszej ogólnoświatowej imprezy. Wysokie koszty podróży i nieznana ranga zawodów nie przyciągnęły zawodników z całego świata. Nie przykładano wtedy wielkiej wagi do czasów, liczyło się tylko zwycięstwo. Rozegrano cztery wyścigi: na

l()()m, 400m, 1200m oraz 100 m dla marynarzy. Zawody odbywały

*

się na Morzu Śródziemnym. Zawodników wywożono na otwarte morze w łodziach, a wygrywał ten, kto pierwszy dopłynął do brzegu. Temperatura wody sięgała 12°C. Na zawodników zwalały się trzymetrowe fale. Pływano stylem dowolnym, co w rzeczywistości oznaczało styl klasyczny lub „trudgen”, z wykorzystaniem mocnych ruchów nożycowych nóg. Na najtrudniejszym dystansie 1200m zwyciężył Węgier Alfred Hajos. Jego czas to 18:22.2 Aby przepłynąć 1200 metrów w zimnej wodzie Hajos wysmarował się centymetrową warstwą wazeliny. Na niewiele się to zdało. Po zakończeniu wyścigu powiedział, że wygrał głównie dzięki woli przeżycia, która była większa niż chęć odniesienia zwycięstwa. Hajos tryumfował także na 100 metrów z czasem 1:22.2 i został pierwszą gwiazdą olimpijskiego pływania. Podczas uroczystości na cześć mistrzów olimpijskich, pełniący honory gospodarza Król Grecji, spytał Alfreda gdzie się tak dobrze nauczył pływać, a ten skromnie odpowiedział „w wodzie”. W rzeczywistości Hajos uczył się pływać na wsi, w rzece. W rejonie, w którym mieszkał chłopcy pływali przenosząc naprzemianstronnie ręce nad wodą i mocno uderzając nogami o wodę. Głowy nie zanurzali, trzymając ją wysoko nad wodą. Alfred doszedł do wniosku, żc trzymanie głowy nad wodą oznacza tchórzostwo, strach przed w'0-dą. Pływał więc zanurzając głowę, starając się utrzymać ciało płasko na wadzie, biorąc oddech poprzez skręt głowy na bok i pracując silnie rękami, zaś nogi ciągnąc bez ruchu. Wyścig na 400 metrów stylem dowolnym na tych samych Igrzyskach, wygrał Austriak Paul Ncumann, z czasem 8.12.6. W wyścigu na 100 metrów dla marynarzy wystartowało trzech zawodników, wszyscy byli Grekami, a zwyciężył loannis Malokinis z czasem 2.20.4.

NOWA DROGA

Podobnie jak pierwsze, drugie igrzyska olimpijskie, odbywające się w Paryżu, w 1900 r. także nie wniosły wiele nowego do rozwoju pływania. Niektórzy sądzą nawet, żc wprost przeciwnie i trzeba

0    tym szybko zapomnieć. Często do ostatnich godzin przed startem zawodnicy nie wiedzieli, jakie konkurencje będą pływać. Zawody odbyły się w wodach Sekwany, która w miejscu ich rozgrywania była bardzo mętna, a jej nurt bardzo mocny. Pływano z prądem więc wyniki jakie uzyskiwano trudno porównać. Pomimo, że zawady odbywały się we Francji do pomiarów odległości przyjęto system jardowy. Odbyło się kilka konkurencji, które tylko raz miały miejsce na olimpiadzie. Wśród konkurencji „dziwnych” było pływanie pod wodą, w którym za każdy przepłynięty metr przyznawano dwa punkty, a za każdą sekundę pod w>odą dodatkowo jeden punkt. Odbył się także wyścig na 220 jardów z przeszkodami, w którym trzeba było wspiąć się na 5-mctrowy słup, a później wskoczyć do wody

1    przepłynąć ten dystans pokonując „nad” i „pod" ustawione na trasie rzędy lodzi. Rozegrano także wyścigi na 220,1100 i morderczy -na 4400 yardów oraz wyścig drużynowy. Na uwagę zasługuje wyprowadzenie, po raz pierwszy w historii, nowego stylu pływania - pływania na plecach, etyli stylu grzbietowego. Pływackimi gwiazdami Igrzysk w Paryżu byli Frederick Lane, Australijczyk startujący wraz z ekipą brytyjską, zwycięzca wyścigów na 220 yardów i 220 yardów z przeszkodami oraz Brytyjczyk John Jarvis, zwycięzca wyścigów na 1100 yrd i 4400 yrd. Pierwszy w historii olimpijski wyścig na grzbiecie wygrał Niemiec Ernst Happcnberg. Porażka organizatorów konkurencji pływackich doprowadziła do znacznych zmian w organizacji następnych Igrzysk Olimpijskich. Pływanie weszło na drogę, na której Igrzyska zaczęły odgrywać coraz większą rolę w rozwoju tej dyscypliny.

(c.d.n.)

nr 3 maj 2004    ,^/mź •

13~