larsen0103

5. Opioidy 103

-    umiarkowana lub silna analgezja: 40-80 ng/ml,

-    obniżenie MAC o 50%: 200 ng/ml,

-    analgezja chirurgiczna z 70% N₂0: 300-500 ng/ml,

-    utrata świadomości (nie jest osiągalna w sposób niezawodny): 300-600 ng/ml,

-    próg dla depresji oddychania: 50-100 ng/ml,

-    osłabienie napędu oddychania o 50%: 120— -350 ng/ml,

-    bezdech: 300-600 ng/ml.

EEG. Zmiany w EEG odpowiadają dokładniej stężeniu w osoczu niż w przypadku fentanylu. Maksymalny wpływ na zapis EEG obserwowano już l min po osiągnięciu maksymalnego stężenia w osoczu; około 10 min po przerwaniu podawania objawy te ustępują.

5.2.3 Zastosowanie i dawkowanie

Z powodu jego krótkotrwałego działania alfen-tanyl jest stosowany przede wszystkim do krótszych zabiegów (poniżej 15 min), a także jako komponent przeciwbólowy w TIVA. Remifenta-nyl jest jednak pod tym względem lepszy od al-fentanylu i jest wątpliwe, czy w przyszłości alfentanyl będzie miał jeszcze szersze zastosowania.

Dawkowanie ałfentanylu:

-    początkowa dawka w bolusie przy krótkich zabiegach: 5-10 |ig/kg, jeżeli potrzebne,

to dalsze wstrzyknięcia 1/3 dawki początkowej,

-    wlew ciągły przy dłuższych zabiegach: początkowa dawka w bolusie 10-50 (ig/kg,

-    następnie wlew 3-5 pg/kg/godz. z 70% podtlenkiem azotu albo propofolem jako TIVA,

-    monoanestezja: 0,15-0,6 mg/kg/godz. albo w zależności od stymulacji.

5.3 Sufentanyl

Sufentanyl jest bardzo mocnym środkiem, pochodną tienylową fentanylu o 7-10-krotnie silniejszym działaniu i tym samym obecnie najsilniejszym analgetycznie stosowanym opioidem. Działanie występuje szybciej niż działanie fentanylu i utrzymuje się krócej. Spektrum farmakodynamiczne jest jednak podobne do fentanylu. ałfentanylu i re-mifentanylu.

5.3.1    Farmakokinetyka

Sufentanyl jest znacznie bardziej lipofilny niż fen-tanyl, silniej wiąże się z receptorami opioidowymi, ale słabo wiąże się nieswoiście w tkance mózgowej. Rozmieszcza się szybko w tkankach obwodowych; działanie małych dawek kończy się z redystrybucją. Z powodu wysokiego stopnia jonizacji i znacznego wiązania z białkami osocza objętość dystrybucji jest mniejsza, a okres połowicznej eliminacji krótszy niż w przypadku fentanylu.

Po dożylnym podaniu w bolusie stężenie w osoczu opada szybko i 98% substancji znika z osocza w ciągu 30 min. W modelu trójkompartmentowym półokres szybkiej dystrybucji wyniósł 1,4 min, wolnej - 17,7 min, a półokres eliminacji 2,7 godz. Jednakże po podaniu dużych dawek przy operacjach aorty stwierdzono o wiele dłuższy półokres eliminacji, mianowicie 12,2 godz. Po podaniu dużych dawek trzeba się więc w okresie pooperacyjnym liczyć z depresją oddychania i silną analgezją przez wiele godzin.

Krążenie pozaustrojowe. Zastosowanie sufenta-nylu w czasie krążenia pozaustrojowego prowadzi do poważnych zmian w farmakokinetyce. Stężenie w osoczu spada co prawda z powodu rozcieńczenia krwi, ale po zakończeniu pomostowania znowu rośnie, ponieważ większe ilości związku znajdowały się w czasie krążenia pozaustrojowego w płucach i w mięśniach.

Metabolizm i wydalanie. Sufentanyl ma współczynnik ekstrakcji wątrobowej 0,8, a więc wysoki; nasilenie przemiany może się więc zmieniać w zależności od ukrwicnia wątroby. Główne drogi przemiany to N-dealkilacja, oksydatywna deetylacja, oksydatywna demetylacja i aromatyczna hydroksylacja. Do głównych metabolitów należy N-fenylo-propanamid. Tylko mała część wydalana jest w postaci niezmienionej z moczem.

5.3.2    Farmakodynamika

Sufentanyl jest wysoce swoistym agonistą receptorów |i i wywiera odpowiednie do tego działania. Większe dawki (1-2 ,ug/kg) powodują częściej znaczną sztywność mięśni i mioklonie w czasie wprowadzania do znieczulenia, a także przy wybu-dzaniu. U niektórych pacjentów trzeba się liczyć, nawet po pozornym pełnym ustąpieniu znieczulenia i powrocie do normy, z depresją oddychania,