larsen0263

12. Gazy krwi 263

12. Gazy krwi 263

ps0₂ (%) =

Hb + 4 0₂ = Hb (0₂)₄.

Teoretycznie 1 g hemoglobiny może przyłączyć 1,39 ml 0₂ (liczba Hiifnera).W gazometrii podaje się jednakże wartości od 1,34 do 1,36, przypuszczalnie dlatego, iż niewielka część hemoglobiny jest niezdolna do wytworzenia połączeń. Dlatego klinicznie obowiązuje:

1 g hemoglobiny wiąże 1,34 ml 0₂ (liczba

Pojemność tlenowa jest to maksymalna ilość 0₂, która może zostać przyłączona przez hemoglobinę. Zależy ona od aktualnej zawartości Hb we krwi.

Przykład: 1 g Hb wiąże 1,34 ml 0₂, 15 g Hb wiąże 15 x 1,34 = 20,1 ml 0₂. Spadek stężenia Hb o połowę doprowadzi odpowiednio do zmniejszenia o połowę pojemności tlenowej.

2.3 Wysycenie hemoglobiny 0₂ i krzywa wiązania 0₂

Tętnicze p0₂ określa wysycenie 0₂ krwi tętniczej (s0₂, saturację 0₂), tzn. procentowy udział wysyco-nej tlenem (oksygenowanej) hemoglobiny (Hb0₂) w stosunku do całkowitej zawartości hemoglobiny we krwi:

c0₂Hb

s0₂ = ---

(c0₂Hb + cdeoksyHb + cCOHb + cmetHb)

(c - stężenie)

ł Wartość prawidłowa saturacji 0₂ krwi tętniczej wynosi 96%.

100% wysycenie hemoglobiny w praktyce nie może zostać osiągnięte, ponieważ 0,5% hemoglobiny występuje jako metHb, a 1-2% jako COHb. Należy także pamiętać, że niewielka ilość krwi nie bierze udziału w płucnej wymianie gazowej, lecz wpływa bezpośrednio do krążenia tętniczego (tzw. przeciek)

Częściowa saturacja 0₂. W przeciwieństwie do opisanej saturacji całej hemoglobiny, saturacja częściowa (ps0₂) określa procentowy (frakcyjny) udział 0₂Hb w puli hemoglobiny złożonej z Hb0₂ i deoksyHb:

cQ₂Hb

(c0₂Hb + cdeoksyHb) 2.3.1 Krzywa wiązania 0₂

Wysycenie hemoglobiny 0₂ zależy od aktualnego p0₂ (tab. 12.2). Każdej wartości p0₂ odpowiada określona wartość saturacji. Zależność tę można przedstawić graficznie jako krzywą wiązania 0₂ (ryc. 12.1). W tym przypadku krew z zawartością Hb 15 g/dl i pC0₂ 40 mmHg poddano działaniu mieszanin gazowych z różnymi wartościami p0₂ i po wyrównaniu ciśnień parcjalnych zawartość 0₂ w próbkach została określona w ml O₂/100 ml krwi. Krzywa powstaje, gdy na osi odciętych naniesione zostaną wartości p0₂, a na osi rzędnych aktualnie

Tabela 12.2 Tętnicze p02 02 hemoglobiny przy: pH temp. 37°C; Hb 15g/dl	i odpowiednie wysycenie 7,4; paC02 40 mmHg;
pa02 (mmHg)	Saturacja 02 (%)
10	13
20	36
30	58
40	75
50	84
60	90
80	95
100	97
150	99

saturacja 0₂ (%)    zawartość 0₂ (ml/dl)

Ryc. 12.1 Krzywa dysocjacji 0₂.

Lewa pionowa oś określa saturację 0₂ krwi tętniczej, prawa oś - tętniczą zawartość 0₂. Krzywa wiązania 0₂ przebiega w kształcie litery S, tętniczy punkt (a) znajduje się w obrębie górnej płaskiej części krzywej, żylny punkt (v) w jej części przebiegającej stromo. Zawartość hemoglobiny wynosi 15 g/dl. Część 0₂ fizycznie rozpuszczona we krwi jest znacznie mniejsza niż ta związana z hemoglobiną (Nunn, 1993; zmodyfikowano).