larsen0674

674 II Anestezjologia ogólna

tów, ponieważ zmieniają one wartość mierzonych parametrów. Odczyn heparyny jest kwaśny (pH 7,0), dlatego, aby uniknąć wpływu samej heparyny na zmianę wyników, należy używać jej w bardzo malej ilości. W praktyce do strzykawki pobiera się 0,5 ml heparyny, przepłukuje strzykawkę i resztę heparyny się usuwa. Heparyna, która pozostała w strzykawce, całkowicie wystarcza do zahamowania procesu krzepnięcia.

Nakłucie tętnicy. Próbki krwi tętniczej można pobierać z następujących miejsc (zob. ryc. 26.5):

-    tętnicy promieniowej,

-    tętnicy ramiennej,

-    tętnicy udowej,

-    ponadto z tętnic: łokciowej, grzbietowej stopy, piszczelowej tylnej, skroniowej.

Tętnica promieniowa w okolicy stawu promie-niowo-nadgarstkowego jest najpewniejszym i najłatwiej dostępnym miejscem do wykonania punk-cji. Naczynie leży powierzchniowo, w pobliżu nie ma dużych żył, ponadto istnieje wystarczające do ukrwienia dłoni krążenie oboczne pochodzące z tętnicy łokciowej. Punkcję wykonuje się w następujący sposób (zob. ryc. 26.4):

Gdy ręka ułożona jest prawidłowo, łatwo można znaleźć palpacyjnie tętnicę, wyznaczyć miejsce nakłucia i unieruchomić nadgarstek, pod który należy podłożyć serwetę.

^ Miejsce punkcji należy zdezynfekować i ewentualnie znieczulić nasiękowo środkiem znieczulającym miejscowo.

Igłę metalową nr 1 lub 2 nałożoną na 2 ml strzykawkę trzeba wprowadzić pod małym kątem. Gdy igła osiągnie tętnicę, wypłynie jasno-czerwona krew; jeżeli do tętnicy wprowadzi się igłę bez strzykawki, krew wypływa rytmicznie pulsująco, co jest dowodem nakłucia tętnicy, a nie żyły.

Podczas pobierania krwi do strzykawki nie powinny się dostawać pęcherzyki powietrza, gdyż zmienia to wyniki badań. Po wykłuciu strzykawkę należy dobrze uszczelnić.

^ Miejsce punkcji powinno się przez kilka minut uciskać, aby nie dopuścić do powstania krwiaka

Nakłucie tętnicy ramiennej. Technika nakłucia jest podobna do opisanej wyżej; miejsce nakłucia znajduje się bliżej i przyśrodkowo do ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia w zgięciu łokciowym.

Nakłucie tętnicy udowej. Miejsce nakłucia znajduje się poniżej więzadła pachwinowego (zob.

ryc. 26.3); naczynie biegnie głęboko pod skórą obok żyły i nerwu udowego (niebezpieczeństwo uszkodzenia). Krążenie oboczne tętnicy udowej jest ograniczone. Przygotowanie do punkcji i jej wykonanie są podobne do techniki nakłucia tętnicy promieniowej. Ze względu na szerokie światło tętnicy można ją nakłuwać również pionowo lub ukośnie, także od dołu ku górze.

Najważniejsze powikłania przy nakłuciu tętnicy to:

-    skurcz naczynia,

-    powstanie skrzepliny w naczyniu,

-    krwiak.

Powikłania te mogą spowodować zaburzenia przepływu krwi lub całkowicie przerwać dopływ krwi do kończyny.

Arterializowana krew włośniczkowa. U noworodków i małych dzieci można oznaczać zawartość gazów we krwi wystarczająco dokładnie, pobierając arterializowaną krew włośniczkową. Warunkiem dokładności badania jest prawidłowe ukrwienie okolicy miejsca punkcji i brak centralizacji krążenia.

Postępowanie praktyczne:

^ Wybrać miejsce z obfitym unaczynieniem wło-śniczkowym: pięta, płatek uszny, opuszka palca, paluch.

^ Ogrzać wybrane miejsce, np. 10 min naświetlać je lampą.

Ogrzane miejsce nakłuć głęboko ostrym nożykiem (lub igłą), krew powinna swobodnie wypływać, nie powinna być wyciskana. Heparynizowaną kapilarę (długość 10 cm, pojemność 60-100 pi) zanurzyć głęboko do wypływającej kroplami krwi, wówczas krew samoistnie łatwo wypełnia kapilarę.

Natychmiast po napełnieniu kapilarę należy szczelnie zamknąć (aby odciąć dostęp powietrza) i umieścić w temperaturze 4°C.

Przechowywanie i sposób opracowania próbki.

Pobrana krew nadal zużywa tlen i wytwarza C0₂, dlatego powinna być pobrana bez dostępu powietrza, tak aby nie dostał się do niej nawet najmniejszy pęcherzyk, ponieważ mogłoby to zafałszować uzyskane wyniki. Analiza powinna być wykonana najszybciej jak to możliwe po pobraniu krwi. Jeśli jest to niemożliwe, próbkę krwi należy umieścić w temp. 4°C, aby obniżyć zużycie tlenu we krwi. W tej temperaturze próbkę można przechowywać ok. 1-2 godz.