larsen0676

676 II Anestezjologia ogólna

s0₂ (Z) c0₂Hb+cDeoksyHb+ cCOHb+metHb

W przeciwieństwie do całkowitej saturacji 0₂ (s0₂), saturacja częściowa (ps0₂) oznacza procentowy udział hemoglobiny utlenowanej 0₂Hb w puli hemoglobiny złożonej z utlenowanej i zredukowanej DeoksyHb:

ps0₂ (%) = _co_{2Hb + C}DeoksyHb '

Saturację oznacza się za pomocą oksymetrów. Wylicza się ją po wykonaniu analizy zawartości gazów we krwi. Wprawdzie in vitro nie można oznaczać jej w sposób ciągły, za to in vivo ciągły pomiar ps0₂ jest możliwy za pomocą pulsoksymetru.

Za wartość progową wymagającą skorygowania przyjmuje się nagły spadek sa0₂ do 90% (zob. Za-nder i Mertzlufft, 1991).

4.2.5 Krzywa dysoejacji hemoglobiny

Krzywa dysoejacji przedstawia związek między pa0₂ a wysyceniem hemoglobiny tlenem (zob. ryc. 26.5). Określonej wartości pa0₂ odpowiada określona wartość wysycenia hemoglobiny tlenem: obniżenie pa0₂ prowadzi do obniżenia saturacji i odwrotnie. Zależność ta nie jest jednak liniowa i w dużym stopniu zależy od następujących czynników:

-    W zakresie niskich wartości pa0₂ krzywa przebiega bardzo stromo, co oznacza, że niewielki wzrost pa0₂ prowadzi do dużego wzrostu saturacji i odwrotnie.

-    W zakresie wysokich wartości pa0₂, także w granicach wartości prawidłowych i wyższych, saturacja rośnie tylko w niewielkim stopniu do wzrostu pa0₂.

-    Przy całkowitym wysyceniu hemoglobiny tlenem nie ma możliwości dalszego, chemicznego łączenia się tlenu z hemoglobiną, może jedynie wzrosnąć ilość tlenu rozpuszczonego we krwi fizycznie.

Przesunięcie krzywej dysoejacji hemoglobiny na lewo lub na prawo może być spowodowane wieloma czynnikami (zob. ryc. 26.5):

-    Przesunięcie krzywej dysoejacji hemoglobiny na prawo oznacza, że przy takim samym pa0₂ hemoglobina może przyłączyć mniej tlenu, zdolność oddawania tlenu jest natomiast większa; przyczyną może być: wzrost temperatury, kwasica, hiperkapnia.

- Przesunięcie krzywej dysoejacji hemoglobiny na lewo oznacza, że przy takim samym pa0₂, hemoglobina może przyłączyć więcej tlenu, tak że wysycenie hemoglobiny jest więc odpowiednio wyższe niż zazwyczaj; połączenia między hemoglobiną a tlenem są mocniejsze, dlatego oddaje ona słabiej tlen; przyczyną może być: za-sadowica, hipotermia i niedobór 2,3-DPG.

4.2.6 Tlen rozpuszczony fizycznie we krwi

Zawartość tlenu rozpuszczonego fizycznie we krwi jest niewielka: na 1 mmHg przypada 0,003 ml fizycznie rozpuszczonego tlenu, co oznacza, że przy prawidłowym pa0₂ wynoszącym ok. 100 mmHg w 100 ml krwi pełnej rozpuszcza się 0,3 ml 0₂. Podwyższenie stężenia tlenu w powietrzu wdechowym do 100%, ze wzrostem pa0₂ do ok. 600 mmHg powodowałoby wzrost zawartości tlenu w roztworze fizycznym do 1,8 ml/100 ml, co w porównaniu z tlenem połączonym z hemoglobiną chemicznie, tj. 21 ml/100 ml krwi, stanowi niewiele. Ważne w praktyce klinicznej:

I

J Należy nastawić w respiratorze takie stężenie tlenu w powietrzu wdechowym, aby pa0₂ we krwi tętniczej wzrosło do wartości prawidłowych, tzn. 70-105 mmHg.

4.2.7    Zawartość tlenu we krwi

Wartością decydującą jest stężenie tlenu we krwi tętniczej lub zawartość tlenu ca0₂. Wielkości te zależą od:

-    ciśnienia parcjalnego tlenu pa0₂ (mmHg),

-    wysycenia hemoglobiny tlenem sa0₂ (%),

-    stężenia hemoglobiny cHb (g/dl).

Stężenie tlenu we krwi można obliczyć według następującego wzoru:

ca0₂ (ml/dl) =

sa0₂ (%) x cHb (g/dl) x 1,39 + (paO, x 0,003).

Wartości prawidłowe wynoszą: u mężczyzn 20,4 ml/dl, u kobiet 18,6 ml/dl (wartości graniczne

-    zob. pkt 4.2.10).

4.2.8    Zaopatrzenie narządów w tlen

Zaopatrzenie w tlen wszystkich narządów zależy od ilości tlenu dostarczonego z krwią tętniczą. Globalną podaż tlenu do ustroju (A0₂) można wy-