522 II Anestezjologia ogólna
asymetrycznie i spowoduje dociśnięcie dystalnego otworu rurki do tylnej ściany tchawicy (zob. ryc. 21.25c).
Przy podejrzeniu obstrukcji światła rurki z jakichś innych przyczyn, należy przede wszystkim sprawdzić jej drożność za pomocą cewnika do odsysania.
Jest to bardzo rzadkie powikłanie, które zdarza się najczęściej podczas długotrwałych intubacji.
Przy uszczelnionym mankiecie rurki bardzo rzadko zdarza się wystąpienie aspiracji, np. soku żołądkowego lub żółci.
Najważniejszymi powikłaniami mogącymi wystąpić w ciągu krótkiego okresu po ekstubacji są:
- kurcz krtani,
- aspiracja,
- obrzęk krtani z chrypką, stridorem i dusznością.
Obrzęk krtani lub okolicy podgłośniowej: wystąpić może zwłaszcza u małych dzieci w krótkim czasie po ekstubacji, przebiega ze stridorem i chrypką (szczekającym kaszlem!), a przy cięższym przebiegu z dusznością. Najczęstsze przyczyny to traumatyczna intubacja, użycie za dużej rurki, rzadziej infekcja bakteryjna spowodowana niesterylną rurką albo istniejące już wcześniej zakażenie dróg oddechowych. W postępowaniu terapeutycznym poleca się zwykle podanie kortyko-sleroidów, a u pobudzonych dzieci zastosowanie dodatkowo sedacji. W każdym przypadku należy:
J W razie wystąpienia obrzęku głośni ze stridorem niezbędna jest wystarczająco długa obserwacja w sali wybudzeń. Dzieci leczone ambulatoryjnie powinny zostać przyjęte na noc na oddział.
Do najważniejszych powikłań wczesnych i późnych zalicza się:
- dolegliwości ze strony gardła,
- zwichnięcie chrząstki nalewkowatej,
- porażenie nerwu krtaniowego wstecznego,
- martwicę przegrody i małżowiny nosa, infekcje zatok przynosowych (przy intubacji przez nos),
- owrzodzenia,
- zwężenie tchawicy.
Dolegliwości ze strony gardła po intubacji dotcha-wiczej, takie jak: bóle gardła, zaburzenia połykania, chrypka i uczucie suchości, występują tak często (25-60%), że należy w trakcie wizyty przed-operacyjnej poinformować przezornie pacjenta o możliwości wystąpienia takich powikłań. Dolegliwości te zazwyczaj zanikają w ciągu 2-3 dni. Utrzymujące się dłużej niż 4 dni znaczne bóle gardła. zaburzenia połykania albo chrypa powinny być wyjaśnione przez laryngologa, aby wykluczyć uszkodzenia krtani czy gardła, a przede wszystkim zwichnięcie chrząstki nalewkowatej lub porażenie nerwu krtaniowego wstecznego.
Przyczyny. Wielkość rurki użytej do intubacji do-tchawiczej odgrywa ważną rolę w powstawaniu dolegliwości ze strony gardła. Rurki o dużej średnicy wewnętrznej (np. 9 mm u mężczyzn i 8,5 mm u kobiet) wywołują częściej bóle gardła i chrypę po intubacji niż rurki o mniejszej średnicy (7 mm u mężczyzn, 6,5 mm u kobiet). Znaczenie patoge-netyczne ma ucisk rurki na spoidło tylne, chrząstkę nalewkowatą i tylną część chrząstki pierścienio-watej. Rodzaj mankietu uszczelniającego nie odgrywa istotnej roli w powstawaniu powikłań podczas krótkotrwałej intubacji.
Możliwe, że to rzadkie powikłanie, określane również jako pointubacyjne zaburzenia czynności stawu pierścienno-nalewkowatego, nie powstaje pierwotnie przez podwichnięcie, ale przez urazowe oddziaływanie powierzchni stawowych z następową hemartrozą lub złamaniami, które wywołują nieprawidłowe ustawienie się powierzchni stawowych i ankylozę. Z tego powodu dochodzi do skłócenia fałdu głosowego znajdującego się po tej samej stronie.
Opisywane są przednie i tylne zwichnięcia chrząstek nalewkowatych; przednie zwichnięcia powstają na skutek bezpośredniego oddziaływania siły z łyżki laryngoskopu lub rurki, tylne w wyni-