larsen0804

804 II Anestezjologia ogólna

jący się przez ok. 30 min. Prawdopodobnie wzrost ten spowodowany jest uwolnieniem reniny w fazie podciśnienia. Nadciśnieniu w wyniku reakcji odbicia można zapobiec poprzez stopniowe, trwające ok. 30 min. wycofywanie się z podciśnienia wywołanego nitroprusydkiem. Działanie leków (i-adreno-litycmych przy tym nadciśnieniu jest niepewne.

Nitroprusydek sodu może doprowadzić także do zaburzeń czynności płytek krwi lub zmniejszenia ich liczby. Obecnie nie można jeszcze wystarczająco ocenić znaczenia klinicznego tych zjawisk.

6.2    Nitrogliceryna

Nitrogliceryna bezpośrednio rozszerza naczynia krwionośne, przede wszystkim żylne, przez uwolnienie tlenku azotu (NO). W wyniku tego dochodzi do zmniejszenia powrotu krwi żylnej. Osoczo-wy okres półtrwania nitrogliceryny jest krótki. Środek ten charakteryzuje dobra sterowność oraz brak bezpośredniego działania toksycznego.

W celu wywołania podciśnienia kontrolowanego ze średnim ciśnieniem tętniczym wynoszącym 50-60 mmHg, np. podczas operacji tętniaków śródczaszkowych, nitrogliceryna nie jest wskazana z powodu niedostatecznej skuteczności. Można ją natomiast stosować z dobrym rezultatem w celu uzyskania umiarkowanego podciśnienia lub do opanowywania zwyżek ciśnienia tętniczego.

Nitrogliceryna rozszerza naczynia żylne mózgu i zwiększa objętość krwi w mózgu, czego wynikiem może być wzrost ciśnienia śródczaszkowego.

Przygotowanie. Najczęściej sporządza się roztwór infuzyjny z 25 lub 50 mg nitrogliceryny w 250 ml płynu elektrolitowego. Lek podaje się pompą infuzyjną, a dawkowanie zależy od skuteczności jego działania. Dawkowanie wstępne nitrogliceryny może wynosić 1-2 ji.g/kg/min.

6.3    Urapidil

Urapidil (Ebrantil) blokuje obwodowe receptory a_radrenergiczne i w ten sposób obniża ciśnienie krwi działając naczyniorozszerzająco. Dodatkowo lek ten obniża ciśnienie tętnicze poprzez ośrodkową stymulację receptorów a₂-adrenergicz-ny oraz receptorów 5-hydroksytryptaminowych 1A (HT1A). Urapidil silniej rozszerza tętniczki niż żyły. W odróżnieniu od nitroprusydku sodu i nitrogliceryny, po podaniu lego leku nie dochodzi do aktywacji części współczulnej układu nerwowego, oraz nie występuje tachykardia i nadciśnienie w wyniku reakcji odbicia po zaprzestaniu podawania. W podciśnieniu kontrolowanym, w celu wywołania i podtrzymania wystarczająco niskich wartości średniego ciśnienia tętniczego, należy stosować urapidil z anestetykiem wziewnym.

Podciśnienie kontrolowane przy użyciu urapidilu:

-    rozpoczęcie podciśnienia dawką 25 mg, podaną powoli i.v.,

-    w razie potrzeby podanie kolejnej dawki 25 mg, następnie 50 mg,

-    następnie wlew ciągły, dawkowanie w zależności od efektu (2-9 mg/kg/godz. przez pompę infuzyjną),

-    zaleca się skojarzenie z anestetykiem wziewnym w celu wzmocnienia działania rozszerzającego naczynia.

Należy pamiętać: odwodnienie, anestetyki wziew-ne, antagoniści wapnia, (3-adrenolityki, cimetydy-na i alkohol wzmacniają hipotensyjne działanie urapidilu. W takich przypadkach należy odpowiednio zmniejszyć dawkę tego leku.

6.4 Anestetyki lotne

Halotan obniża ciśnienie tętnicze w zależności od dawki. Spadek ciśnienia następuje w wyniku bezpośredniego działania depresyjnego halotanu na mięsień sercowy. Częstość akcji serca najczęściej nie ulega zmianie. Stosując wdechowe stężenia halotanu 1-3,5 %obj. można zwykle uzyskać pożądane średnie ciśnienie tętnicze. Nie obserwuje się tachyfilaksji.

Halotan obniża opór naczyń mózgowych. Wzrasta objętość krwi w mózgu oraz ciśnienie śródczaszkowe. Wraz ze wzrostem stężenia halotanu dochodzi do zaburzeń lub zniesienia autoregulacji przepływu krwi przez mózg, tak że przy znacznym obniżeniu mózgowego ciśnienia perfu-zyjnego może dojść do krytycznego zmniejszenia przepływu krwi przez mózg.

Obecnie nie stosuje się halotanu jako jedynego środka w celu uzyskania podciśnienia kontrolowanego. Najczęściej łączy się go z nitroprusydkiem sodu lub urapidiłem.

Enfluran, izofluran, desfluran i sewofluran także są stosowane w celu uzyskania podciśnienia