378 II Anestezjologia ogólna
tek tego wielokrotnie zwiększa się zapotrzebowanie na egzogenną lub endogenną insulinę.
- Z powodu zmniejszenia pracy mięśni rośnie zapotrzebowanie na insulinę.
- Ze względu na występujące zaburzenia ukrwie-nia tkanek obwodowych podczas znieczulenia ogólnego nie można przewidzieć stopnia re-sorpcji insuliny podanej podskórnie.
- We wczesnym okresie pooperacyjnym u pacjentów jeszcze niewybudzonych lub będących pod wpływem środków uspokajających nie występują ostrzegawcze objawy hipoglikemii, dlatego konieczne jest kontrolne oznaczanie stężenia glukozy we krwi.
Należy dążyć, aby przed zabiegiem operacyjnym stężenie glukozy we krwi wynosiło 120-180 mg/dl.
Jeśli ze względu na rodzaj zabiegu nie jest konieczne zaprzestanie odżywiania doustnego, można stosować:
- normalną (izokaloryczną) dietę,
- insulinę w dotychczasowych dawkach.
W razie konieczności zaprzestania odżywiania przez 8-12 godz., normalną dietę można stosować do godz. 19. Dalsze postępowanie:
- w ustabilizowanej cukrzycy typu 1: zmniejszyć wieczorną dawkę insuliny do 2/3, nie podawać posiłku późnym wieczorem;
- w chwiejnej cukrzycy typu I: niezmieniona dawka insuliny + 25 g glukozy we wlewie w godz. 2100—700;
- w cukrzycy typu II: wieczorem nie podawać pochodnych sulfonylomocznika, wstrzymanie posiłków.
► Planowe zabiegi powinny się w miarę możliwości rozpoczynać rano.
► Pacjent w dniu operacji pozostaje na czczo. Rano ok. godz. 600 rozpoczyna się wlew dożylny z 10% roztworu glukozy. W ciągu doby podaje się 3 x 500 ml 10% roztworu glukozy, każdy wlew przez 8 godz. Roztwór powinien być podawany ze stałą prędkością za pomocą kroplówki lub pompy infuzyjnej, aby stężenie glukozy we krwi utrzymać w odpowiednim zakresie (80-250 mg/dl).
► W dniu operacji należy przejść na insulinę krystaliczną. Wybór preparatu zależy od tego, którego rodzaju insuliny długo działającej używano wcześniej, np.: poprzednio stosowany preparat Depot-Insulin-Hoechst należy zastąpić insuliną H-Insulin-Hoechst.
► Natychmiast po rozpoczęciu wlewu glukozy podaje się insulinę krystaliczną:
- przy podawaniu insuliny krystalicznej w ciągłym wlewie dożylnym przez strzykawkę automatyczną należy najpierw ustalić taką szybkość wlewu, aby w ciągu 24 godz. podać 2/3 dotychczasowego całkowitego zapotrzebowania dobowego.
Przed rozpoczęciem infuzji, do strzykawki automatycznej nabiera się 50 j.m. insuliny krystalicznej i uzupełnia 0,9% NaCl do objętości 50 ml, tak aby 1 ml roztworu zawierał 1 j.m. insuliny.
f Nie należy podawać miesżanmy insuliny i gluko-zy w jednym wlewie ze względu na niedostateczną możliwość sterowania stężeniem glukozy we krwi.
■*" Jeśli w czasie operacji stężenie glukozy we krwi > 250 mg/dl: 4-8 j.m. insuliny krystalicznej w bolusie i.v.
Śródoperacyjna kontrola stężenia glukozy i potasu: co 1-2 godz., także we wczesnej fazie pooperacyjnej.
Dalsze dawkowanie insuliny ustala się po uzyskaniu wyniku stężenia glukozy we krwi.
W czasie ciągłego wlewu dożylnego należy zwracać uwagę na to, jak zmienia się stężenie glukozy we krwi: w razie obniżenia zredukować dawkę insuliny, w razie wzrostu - zwiększyć. W razie nasilenia przemian katabolicznych i utraty potasu: oddzielne uzupełnianie potasu. ^ Z chwilą, gdy pacjent może znowu doustnie przyjmować dostateczną ilość węglowodanów, należy wrócić do podawania insuliny o przedłużonym działaniu.
Przy mniejszych zabiegach, po których pacjent może otrzymać znowu wieczorny posiłek na ogół wystarcza jedna iniekcja podskórna insuliny krystalicznej i jedna kroplówka z glukozy. Wieczorem wraz z posiłkiem można podać zmniejszoną dawkę insuliny o przedłużonym działaniu.
Postępowanie w cukrzycy leczonej wyłącznie dietą lub doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. Należy pamiętać, że: