larsen0740

740 II Anestezjologia ogólna

- zastosowanie wlewu 20-40 mEq roztworu chlorku sodu lub wodorowęglanu sodu. powtarzać, jeśli to konieczne.

^ Spowodować wzrost diurezy: diuretyki, leki osmotyczne.

^ Wlew roztworów glukozy razem z insuliną krótko działającą: 1 j. insuliny na 4-5 g glukozy.

^ Wyrównywanie kwasicy.

Zastosowanie wymienników jonowych (np. Aluminium lub Kalzium Serdolit) wielokrotnie w ciągu dnia (ale nie w przypadku atonii jelit, częściowej lub całkowitej niedrożności jelit).

W chorobach nerek leczenie hiperkaliemii w opisany wyżej sposób zazwyczaj nie jest skuteczne. Jeśli wzrost stężenia potasu w osoczu przekroczy 7-8 mEq/I i występują cechy zatrucia potasem, jest to wskazanie do dializoterapii.

5.2.2 Wapń

Zaburzenia równowagi gospodarki wapniowej również mają kliniczne znaczenie dla anestezjologa, zwłaszcza podczas masywnych przetoczeń i w kardiochirurgii. Wapń występuje w osoczu w trzech frakcjach:

-    wapń zjonizowany, zdolny do dyfuzji (50-65%),

-    wapń związany z białkami, niezdolny do dyfuzji (35-50%),

-    wapń związany z kwasami organicznymi, zdolny do dyfuzji.

Pomiędzy poszczególnymi frakcjami wapnia istnieje stan względnej równowagi. Znaczenie ma wpływ gospodarki kwasowo-zasadowej: w kwasicy wzrasta stopień zjonizowanego wapnia, w zasa-dowicy przeciwnie - zmniejsza się.

Istotne w praktyce klinicznej: tylko jony wapnia wykazują aktywność biologiczną.

Wapń odgrywa ważną rolę m.in. w pobudliwości nerwów i w skurczach mięśni.

■ Prawidłowe stężenie wapnia w surowicy wynosi 4,5-5,5 mEq/l.

Hipokalcemia

Przyczyny i patofizjologia. Hipokalcemia jest to obniżenie się stężenia wapnia w osoczu poniżej 4,5 mEq/l. Najważniejsze przyczyny to:

-    masywne przetoczenia,

-    operacje z zastosowaniem krążenia pozaustrojo-wego,

-    niedoczynność przytarczyc wywołana np. przy

padkowym usunięciem przytarczyc podczas strumektomii,

-    niedobór witaminy D,

-    zaburzenia wchłaniania np. w przebiegu niewydolności trzustki,

-    choroby nerek.

Obraz kliniczny:

-    uczucie mrowienia w obrębie palców i ust,

-    wzmożenie odruchów, kurcze mięśni, objaw Trousseau, kurcz głośni,

-    napady zawrotów głowy, omdlenia, dusznica bolesna, częstoskurcz napadowy.

Rozpoznanie. Wywiad, obraz kliniczny, EKG, badania laboratoryjne.

-    EKG: wydłużenie odcinka ST i odstępu QT.

-    Badania laboratoryjne: stężenie wapnia w surowicy < 4,5 mEq/l.

Leczenie. Iniekcja i.v. 10 ml 10% glukonianu

wapnia. U pacjentów leczonych digoksyną należy

pamiętać o tym, że:

Wapń nasila toksyczność digoksyny!

Hiperkalcemia

Przyczyny i patofizjologia. Hiperkalcemia jest to wzrost stężenia wapnia w surowicy powyżej 5,5 niEq/l. Dla anestezjologa szczególne znaczenie ma oddziaływanie na serce.

Najważniejsze przyczyny hiperkalcemii to:

-    zwiększony rozpad tkanki kostnej,

-    pierwotna nadczynność przytarczyc,

-    zatrucie witaminą D.

Obraz kliniczny. Objawy w okresie okołoopera-cyjnym są często nieswoiste:

-    wymioty, nudności, pragnienie, połidypsja, osłabienie napędu,

-    zmniejszona pobudliwość nerwowo-mięśniowa, atonia przewodu pokarmowego.

Rozpoznanie. Wynika z wywiadu, obrazu klinicznego, EKG i oznaczenia stężenia wapnia w osoczu:

-    EKG - skrócenie odcinka ST i odstępu QT,

-    Badania laboratoryjne - wzrost stężenia zjonizowanego wapnia w surowicy > 5,5 mEq/l.

Leczenie. Podczas leczenia ostrej hiperkalcemii należy pamiętać o tym, że: