418 II Anestezjologia ogólna
418 II Anestezjologia ogólna
10.3 Sole litu
Sole litu stosuje się w leczeniu manii i w profilaktyce psychoz maniakalno-depresyjnych. Związki te są pozbawione działania sedacyjnego, euforyzu-jącego i depresyjnego.
Działania niepożądane:
- retencja sodu i wody w pierwszych dniach leczenia,
- powiększenie tarczycy, rzadko z niedoczynnością,
- polidypsja i poliuria,
- EKG: odwracalne spłaszczenie załarnka T.
Wskazówki praktyczne dotyczące znieczulenia:
► Sole litu wydłużają czas działania środków zwiotczających.
► Zapotrzebowanie na środki znieczulające ogólnie może się zmniejszyć w wyniku hamowania uwalniania noradrenaliny, adrenaliny i dopaminy w pniu mózgu.
► Leki mogą być podawane do dnia poprzedzającego operację.
Do tej grupy leków należą przede wszystkim pochodne fenotiazyny i butyrofenonu. Środki te blokują przypuszczalnie centralne receptory dopami-nergiczne i wykazują również właściwości anty-cholinergiczne i blokujące receptory a (zob. też hasło „Neuroleptanalgezja” lub „Neuroleptaneste-zja”, rozdz. 4.).
W praktyce klinicznej ważne jest:
- Pochodne fenotiazyny (np. prometazyna) nasilają działanie środków sedatywnych, barbituranów i opioidów.
- Pochodne fenotiazyny obniżają próg drgawkowy. Środki te nie powinny zatem być stosowane u chorych z padaczką.
- Pochodne fenotiazyny mogą wywołać ortosta-tyczny spadek ciśnienia tętniczego; także zmiany w zapisie EKG: wydłużenie odstępu QT lub PQ, spłaszczenie załarnka T lub obniżenie odcinka ST; rzadko występują zaburzenia rytmu serca.
- Pochodne fenotiazyny i butyrofenonu mają właściwości uspokajające, przeciwwymiotne i blokujące receptory histaminowe; obniżają także temperaturę ciała.
Cimetydyna hamuje rozkład enzymatyczny niektórych leków' w' wątrobie, zmniejsza także ukrwienie wątroby. Dochodzi w ten sposób do przedłużenia okresu półtrwania i czasu działania pewnych środków, np. propranololu, niektórych opioiów, lidokainy, prokainy.
Nie wiadomo obecnie, czy środki antykoncepcyjne powinno się odstawić przed zabiegiem operacyjnym. Ze względu na podwyższenie ryzyka zakrze-picy niektórzy autorzy zalecają profilaktykę prze-ciwzakrzepową małymi dawkami heparyny.
Znaczenie kliniczne mają przede wszystkim interakcje niektórych antybiotyków ze środkami zwiotczającymi. W tych przypadkach może dojść do przedłużenia blokady nerwowo-mięśniowej (zob. rozdz. 7), należy też brać pod uwagę wpływ na układ krzepnięcia z zaburzeniami czynności płytek krwi i zwiększeniem ryzyka krwawienia po operacji. Niezbędne leczenie antybiotykami powinno być kontynuowane w' okresie okołooperacyjnym.
W tab. 17.3 zestawiono zalecenia dotyczące profilaktycznego stosowania antybiotyków w okresie okołooperacyjnym. W większości przypadków wystarcza jedna dawka, która, jeśli to możliwe, powinna być podana w ciągu 60 min przed operacją. U chorych uczulonych na cefalosporyny można włączyć klindamycynę lub wankomycynę; w' przypadku patogenów Gram-ujemnych dodatkowo ami-noglikozyd.
W okołoperacyjnej profilaktyce zapalenia wsierdzia zaleca się postępowanie przedstawione w' tab. 17.4.
Szczególne znaczenie mają zaburzenia hematologiczne i działanie immunosupresyjne: granulocy-topenia, limfopenia. niedokrwistość i trombocyto-penia. Zwiększa się tym samym podatność na za-