larsen0542

542 II Anestezjologia ogólna

się znieczulenia. Czas działania poszczególnych s'rodkó\v znieczulających miejscowo podano przy ich opisie.

3.4. Czas trwania znieczulenia podpajęczynówkowego

Znieczulenie podpajęczynówkowe nie kończy się nagle po upływie określonego czasu, ale ustępuje stopniowo od góry ku dołowi. Chirurgiczne znieczulenie w zakresie krzyżowych segmentów utrzymuje się dłużej niż w piersiowym lub lędźwiowym odcinku. Czas trwania chirurgicznego znieczulenia ma istotne znaczenie dla operacji, natomiast czas ustąpienia (zniesienia) blokady ma istotne znaczenia dla przeniesienia chorego na zwykły oddział.

Następujące czynniki mają istotne znaczenia dla czasu trwania znieczulenia podpajęczynówkowego:

-    rodzaj środka znieczulającego miejscowo,

-    dawka środka,

-    wysokość blokady,

-    dodatek środka obkurczającego naczynia.

Rodzaj środka znieczulającego miejscowo. Podstawowe znaczenie dla czasu trwania znieczulenia podpajęczynówkowego ma rodzaj anestetyku lokalnego: lidokaina i mepiwakaina są średnio długo działającymi środkami, podczas gdy bupiwakaina, ropiwakaina i tetrakaina wykazują długie działanie.

Dawka środka znieczulającego miejscowo. Czas trwania znieczulenia podpajęczynówkowego zależy istotnie od dawki anestetyku lokalnego. Na przykład działanie 15 mg bupiwakainy podane na wysokości L2 jest o 40% dłuższe niż 10 mg, a 20 mg działa dwukrotnie dłużej niż 10 mg.

Wysokość znieczulenia podpajęczynówkowego.

Przy równych dawkach okazuje się, że wysoka blokada ustępuje szybciej niż niska. Przypuszczalnie jest to spowodowane większym rozcieńczeniem anestetyku lokalnego podczas jego dogłowowego rozprzestrzeniania się. W wyniku rozcieńczenia stężenie anestetyku lokalnego szybko się obniża do poziomu minimalnego efektywnego stężenie ane-stetycznego. Przy stosowaniu takiej samej dawki działanie znieczulenia podpajęczynówkowego z użyciem środków izobarycznych (technika izoba-ryczna) jest dłuższe od obserwowanego podczas stosowania środków hiperbarycznych (technika hi-perbaryczna).

Dodatek środka obkurczającego naczynia krwionośne. Adrenalina (0,2-0,3 mg) i fenylefry-na (2-5 mg) mogą wydłużyć działanie anestetyku lokalnego podanego do przestrzeni podpajęczy-nówkowej, zależnie od tego, z jakim anestetykiem zostały skojarzone. Dodanie fenylefryny wydłuża przede wszystkim działanie tetrakainy, często nawet dwukrotnie. Ten wpływ na czas działania lido-kainy i mepiwakainy nie jest widoczny i nie jest jednoznaczny. Wydłużenie czasu działania anestetyku lokalnego przez dodanie środka obkurczającego naczynia dotyczy bardziej segmentów lędźwiowych i krzyżowych niż piersiowych.

Klonidyna. Ten adrenergiczny agonista w dawce 75-150 pg, podobnie jak adrenalina i fenylefryna, może wydłużyć czas trwania znieczulenia podpajęczynówkowego. Dokładny mechanizm działania klonidyny nie jest znany, jednakże kurcz naczyń nie odgrywa tutaj żadnej roli. Klonidyna podana do przestrzeni podpajęczynówkowej wykazuje działanie analgetyczne.

W tab. 22.1 przedstawiono ustępowanie sensorycznej blokady podczas stosowania różnych środków znieczulających miejscowo.

4 Ogólne skutki znieczulenia podpajęczynówkowego

Podanie środków znieczulających miejscowo do przestrzeni podpajęczynówkowej powoduje nie

Tabela 22.1. Zniesienie czuciowej blokady podczas znieczulenia podpajęczynówkowego wykonanego różnymi środkami znieczulającymi miejscowo
Środek	Dawka	Ustąpienie o 2 dermatomy	Całkowite zniesienie działania
	(mg)	(min)	(min)
Lidokaina	25-100	40-100	140-240
Bupiwakaina	5-20	90-140	240-380
Tetrakaina	5-20	90-140	240-380