724 II Anestezjologia ogólna
się liczby przypadków śródoperacyjnego czuwania. Podsumowując, zastosowanie monitora BIS w celu zapobiegania wystąpieniu śródoperacyj-nych przebudzeń nie jest aktualnie udowodnioną i pewną metodą.
Ograniczenia monitorowania BIS. Ketamina w dawkach wywołujących utratę świadomości nie powoduje spadku wartości BIS. Z tego powodu głębokość znieczulenia ogólnego, w którym zastosowano ketaminę, nie może być oceniana z użyciem tego analizatora. Podtlenek azotu w stężeniu 50-70% również nie wpływa na spadek wartości BIS. Związek pomiędzy dawką opioidów oraz interakcją opioidów z innymi lekami anestetyczny-mi, jak na przykład propofolem, a wartością BIS nie jest obecnie dostatecznie poznany. Również nieznany jest wpływ zaburzeń w ośrodkowym układzie nerwowym na wartość BIS.
Potencjałami wywołanymi są reakcje bioelektryczne mózgu na powtarzające się specyficzne bodźce pochodzące ze środowiska zewnętrznego. Ze względu na rodzaj bodźca rozróżnia się następujące potencjały wywołane:
- Bodźce elektryczne: somatosensoryczne potencjały wywołane (SSEP - somatosensory evoked potentials),
- Bodźce akustyczne: akustyczne potencjały wywołane (AEP - acustić evoked potentials),
- Bodźce świetlne: wzrokowe potencjały wywołane (VEP - visual evoked potentials).
Podczas zastosowania wyżej wymienionych technik badania potencjałów wywołanych istnieje określony czas utajenia (latencja w ms) pomiędzy zaistnieniem maksymalnego bodźca a powstaniem reakcji w postaci narastania amplitudy.
Wybrany nerw obwodowy, np. pośrodkowy lub piszczelowy, poddane są stymulacji elektrycznej. Pobudzenie to transmitowane jest przez odpowiednie włókna nerwowe do sznurów tylnych rdzenia kręgowego. Włókna nerwowe doprowadzające impuls do rdzenia przedłużonego depolaryzują jądra sznura tylnego we wstędze przyśrodkowej po jej stronie przeciwnej oraz w bocznych jądrach wzgórza, a także w korze mózgowej.
Większość anestetyków ma wpływ na zmiany w SSEP. Tak jak w czasie zaburzeń przepływu krwi, a szczególnie niedokrwienia, dochodzi do wzrostu czasu utajenia a amplituda tych potencjałów opada. Te zależne od anestetyków zmiany należy rozważyć podczas sródoperaeyjnej oceny SSEP. O podobnej charakterystyce zmiany wywołane są przez hipotermię. SSEP nerwów o.u.n. są stosowane podczas operacji neurochirurgicznych w celu odwzorowania czynności mózgowia. Opio-idy w niewielkim stopniu wpływają na wartość SSEP i dlatego ich stosowanie jest zalecane w przypadku planowanego śródoperacyjnego monitorowania SSEP.
W tej technice monitorowania bodźce akustyczne
0 określonej częstotliwości i mocy wysyłane są do słuchawek. Rozróżnia się AEP wczesnego, średniego i późnego utajenia. Źródłem akustycznie wywołanych potencjałów są: ślimak lub nerw słuchowy oraz cele na różnych wysokościach pnia mózgu, jak również płaty skroniowe i czołowe. Akustyczne potencjały wywołane z pnia mózgu mają zastosowanie podczas zabiegów w tylnym dole czaszki lub podczas operacji nerwiaków nerwu słuchowego
1 mogą być również przydatne podczas oceny pacjentów znajdujących się w stanie śpiączki.
Wzrokowe potencjały wywołane wytwarzane są u pacjentów znajdujących się w stanie czuwania poprzez stymulację siatkówki światłem stroboskopowym. Reakcja na bodziec zachodzi w płatach potylicznych. Przewodzenie bodźca odbywa się z siatkówki przez nerw wzrokowy i drogę wzrokową do pierwotnej kory wzrokowej w płacie potylicznym. U pacjentów, którzy znajdują się w stanie znieczulenia ogólnego, potencjały te indukuje się przy zamkniętych powiekach za pomocą specjalnych okularów wyposażonych w świecące diody. Za pomocą VEP można oceniać czynność pasm wzrokowych. Korzyści wynikające z zastosowania tej techniki śródoperacyjnie są wątpliwe. W związku z tym ten sposób monitorowania podejmowany jest rzadko.
W przeciwieństwie do SSEP, w którym oceniana jest między innymi funkcja sznura tylnego rdzenia