28. Leczenie krwią i preparatami krwiopochodnymi 767
Tabela 28.8. Zgodność nieidentycznych w układzie ABO koncentratów krwinek czerwonych zawierających niewielkie ilości osocza | |
Pacjent |
Zgodne koncentraty krwinek czerwonych |
A |
A lubO |
B |
B lub 0 |
AB |
AB; A, B lubO |
0 |
0 |
Filtry krwi. Podaż koncentratów krwinek czerwonych odbywa się przez standardowy filtr o wielko-s'ci porów 170-230 pm. Jego zadanie polega na zatrzymywaniu agregatów komórkowych i skrzepów. Stosowanie (drogich) mikrofiltrów (o wielkos'ci porów KM-0 pm) nie ma uzasadnienia, zwłaszcza że KKCz z roztworem wzbogacającym bez kożuszka leukocytamo-płytkowego nie zawierają mikroagre-gatów w ilościach klinicznie istotnych.
Postępowanie praktyczne. W celu poprawienia właściwości transfuzyjnych, konwencjonalny koncentrat krwinek czerwonych można zmieszać ze 100 ml soli fizjologicznej lub z innym izotonicz-nym roztworem elektrolitów nie zawierającym wapnia (wykrzepianie!). W żadnym razie nie wolno dodawać tutaj roztworów hipotonicznych względem osocza, takich jak 5% roztwór glukozy czy podwójnie destylowana woda: roztwory te wywołują hemolizę!
Rozcieńczanie koncentratów nie powoduje spadku stężenia albumin w osoczu, o ile podaż preparatów ograniczona jest do wyrównania utraty krwi w ilości ok. 2,5 1.
W transfuzjologii klinicznej należy pamiętać o tym, że:
Ryzyko zapalenia wątroby. Redukcja części składowych osocza przy wytwarzaniu koncentratów krwinek czerwonych nie chroni przed zakażeniem wirusami zapalenia wątroby. Dlatego stosowanie tradycyjnych KKCz nie zmniejsza częstości i ciężkości potransfuzyjnego zapalenia wątroby.
Poprzetoczeniowa reakcja hemolityczna. Ryzyko nie zostało zmniejszone przez stosowanie konwencjonalnych koncentratów krwinek czerwonych, ale jest istotnie mniejsze w przypadku podawania koncentratów prawie całkowicie pozbawionych kożuszka leukocytamo-płytkowego lub przemywanych koncentratów.
Prawidłowe wartości liczby płytek krwi u ludzi wynoszą 100 000-300 000/pl krwi. Wystarczające krzepnięcie krwi jest zagwarantowane, aż do obniżenia się ich liczby do 30 000/u.l, a często nawet do wartości 10 000/pl, o ile dodatkowo nie występują zaburzenia czynności trombocytów lub choroby zwiększające skłonność do krwawień. W przypadku krwawień uwarunkowanych istnieniem trom-bocytopenii lub trombocytopatii, należy różnicować pomiędzy zaburzeniami wytwarzania płytek krwi a nieprawidłowościami w ich obrocie. Obie postacie mogą prowadzić do niedoboru trombocytów i/lub zaburzeń ich czynności z ciężkimi krwawieniami chirurgicznymi.
Koncentraty krwinek płytkowych (KKP) pozyskiwane są ze świeżo pobranej krwi pełnej albo przez maszynową trombocytoaferezę. Otrzymywanie ich z krwi pełnej polega na jej odwirowaniu i izolowaniu płytek krwi z bogatego w nie osocza, albo z kożuszka leukocytamo-płytkowego. W przypadku aferezy natomiast, trombocyty oddzielane są z krwi krążącej jednego dawcy za pomocą separatora komórkowego. Według wytycznych (1996) wyróżnia się następujące preparaty:
- koncentrat krwinek płytkowych (od jednego dawcy) (KKP),
- zlewany koncentrat krwinek płytkowych (od wielu dawców) (Z1KKP),
- koncentrat krwinek płytkowych otrzymywany metodą aferezy (KKP-Af),
- ubogoleukocytamy koncentrat płytek krwi (UKKP),
- osocze bogatopłytkowe,
- mrożony koncentrat krwinek płytkowych (mrożony KKP).
Koncentrat krwinek płytkowych (od jednego dawcy) (KKP). Koncentrat ten pozyskiwany jest z osocza bogatego w trombocyty lub z kożuszka leukocytamo-płytkowego. Zawiera on ok. 5-8xl010 płytek krwi, w co najmniej 50 ml osocza, a oprócz tego niewielkie ilości erytrocytów. Temperatura przechowywania 22°C ± 2°C (przy stałym poruszaniu nim); czas przechowywania maksymalnie 5 dni. Przetaczać natychmiast po otrzymaniu!
Zlewany koncentrat płytek krwi (od wielu dawców) (ZLKKP) powstaje poprzez połączenie 4-8 jednostek krwinek płytkowych zgodnych grupowo pozyskanych od różnych dawców. W celu poprawienia warunków przechowywania można zasto-