28. Leczenie krwią i preparatami krwiopochodnymi 785
► Natychmiast przerwać transfuzję, zabezpieczyć preparat krwi konserwowanej.
► Hipotensję leczyć podażą płynów i lekami wazopresyjnymi, np. noradrenaliną.
► Podać kortykosteroidy w dużych dawkach i.v., np. deksametazon.
► Wywołać wzrost diurezy do co najmniej 75-100 ml/godz.:
- podaż płynów,
- furosemid lub mannitol,
- dopamina w dawce nerkowej
(2-4 [Xg/kg/min., działanie niepewne),
- alkalizacja moczu przez podanie 40-70 mEq wodorowęglanu sodu (dyskusyjne).
► Jeżeli to konieczne: podać 100% tlen.
► W szczególnie nasilonych reakcjach: transfuzja wymienna i/albo dializoterapia.
W przypadku wystąpienia reakcji potransfuzyj-nych należy zabezpieczyć wszystkie próbki krwi i pozostałos'ci preparatu konserwowanego od biorcy oraz dawcy, w celu ponownego przeprowadzenia następujących badań laboratoryjnych:
- grupa krwi dawcy i biorcy,
- próba krzyżowa,
- test wykrywania przeciwciał u dawcy i biorcy. Wyżej wymienione badania laboratoryjne uzupełnia się oznaczeniami:
- hemoglobiny we krwi i moczu,
- haptoglobiny w surowicy,
- bilirubiny w surowicy,
- mocznika w surowicy,
- bezpośredniego testu Coombsa,
- stanu układu krzepnięcia, płytek krwi, produktów rozpadu fibrynogenu.
f Po wystąpieniu ciężkiej reakcji poprzetoczenio-" wej, u wszystkich pacjentów niezbędny jest nadzór lub kontynuacja leczenia na oddziałach intensywnej terapii.
Opóźnioną hemolityczną reakcję poprzetoczeniową przypuszczalnie mogą wywołać przeciwciała skierowane przeciwko antygenom wszystkich układów grup krwi (np. Kell, Duffy, Kidd). Typową opóźnioną reakcję hemolityczną powodują przeciwciała przeciwko antygenom Kidd. Test Coombsa wypada zazwyczaj pozytywnie w 3-5 dniu po transfuzji.
Gorączka, spadek stężenia Hb, hemoglobinuria i żółtaczka pojawiają się 5-7 dni po przetoczeniu kroi lub później. Niewydolność nerek zdarza się rzadko.
f O opóźnionej hemofitycznej reakcji poprzetoczeniowej należy myśleć, gdy kilka dni po przetoczeniu występuje znaczny spadek hematokrytu.
Leczenie nie jest najczęściej konieczne.
W przeciwieństwie do alloimmunologicznych reakcji przeciwko komórkom (hemolityczne powikłanie poprzetoczeniowe), reakcje alergiczne wywołane są przez przeciwciała skierowane przeciwko rozpuszczonym częściom składowym osocza.
Reakcje alergiczne natychmiastowe występują w 1-3% przypadków wszystkich transfuzji. Objawiają się przede wszystkim pokrzywką. W ciężkich reakcjach występują: dreszcze, gorączka, kurcz oskrzeli i obrzęk głośni. Przyczynami są m.in. reakcje między przetoczonymi przeciwciałami IgA a przeciwciałami anty-IgA oraz przetoczenie immunoglobuliny IgG biorcy z hipogamma-globulinemią.
Jeśli stwierdza się w' wywiadzie alergię, poleca się stosowanie następującego sposobu postępowania:
^ Profilaktycznie doustnie albo parenterałnie podanie blokerów receptorów H, i H2 (leki prze-ciwhistaminowe).
^ Profilaktyczne podanie kortykosteroidów w przypadku występowania w przeszłości ciężkiej reakcji alergicznej.
Odczyny gorączkowe, które nie zostały wywołane hemolizą, zazwyczaj występują ok. 30 min do 2 godz. po rozpoczęciu transfuzji, czasami jednak mogą się pojawić już w ciągu 5 min. Najważniejsze objawy to:
- gorączka (różnicowanie z reakcją hemolityczną, kontaminacją krwi bakteriami!),
- dreszcze,
- bóle głowy,
- zaczerwienienia na skórze,