792 II Anestezjologia ogólna
Przetoczenie krwi własnej, tak jak i transfuzja krwi obcej, wymaga zaistnienia wskazań, tzn. dysponowanie krwią wtasną pacjenta nie jest wystarczającym powodem do jej transfuzji! Niewykorzystane preparaty w żadnym wypadku nie mogą być użyte w transfuzjach homologicznych.
Bezpieczeństwo tożsamości. Bezpośrednio przed wykonaniem transfuzji, zgodnie z wytycznymi, lekarz ją wykonujący musi przeprowadzić test identyfikacyjny w układzie ABO. Oprócz tego powinna zostać sprawdzona zgodność danych pacjenta z danymi zapisanymi na preparacie, przez niego lub pod jego bezpośrednim nadzorem. Próba krzyżowa nie jest natomiast konieczna. Sposób przetaczania krwi własnej pacjentowi jest taki sam jak (opisany wcześniej) preparatów homologicznych.
Powikłania. Do najważniejszych powikłań transfuzji krwi własnej należą: reakcje związane z zamianą preparatów lub próbek krwi, kontaminacja krwi konserwowanej bakteriami, nieprawidłowe przechowywanie lub transport.
Definicja. Izowolemiczna, względnie normowole-miczna hemodylucja polega na pobraniu krwi od pacjenta bezpośrednio przed zabiegiem i zastąpieniu jej roztworem koloidowym. Rozcieńczenie krwi prowadzi do spadku hematokrytu, dlatego podczas krwawienia odpowiednio mniej krwinek czerwonych zostanie straconych. Pozyskana wcześniej krew jest pełnowartościową ciepłą krwią au-tologiczną, która obok erytrocytów zawiera wszystkie płytki krwi i czynniki krzepnięcia. Tę krew ciepłą podaje się pacjentowi po zatrzymaniu krwawienia. Taki sposób postępowania pozwala na zaoszczędzenie krwi obcej.
Hemodylucja poprawia właściwości reologiczne krwi, obwodowy opór naczyniowy spada, powrót żylny wzrasta; częstość akcji serca nie zmienia się tak długo, jak długo zachowana jest normowole-mia, tzn. dopóki nie wystąpi hipowolemia. Pojemność minutowa serca wzrasta. Spowodowane jest to wzrostem objętości wyrzutowej, a ta z kolei wynika ze zwiększonego powrotu żylnego, zmniejszonego oporu obwodowego i wzrostu kurczliwo-ści mięśnia sercowego.
Czy występuje zagrożenie zaopatrzenia tkanek w' tlen wywołane heniodylucją? Podaż tlenu do tkanek całego organizmu (pojemność minutowa serca x zawaitość tlenu we krwi tętniczej) zazwyczaj nie zmienia się u wcześniej zdrowych pacjentów, o ile hematokryt nie obniży się poniżej ok. 20%. Po zastosowaniu umiarkowanej hemodylucji z normo-wolemią, wzrasta całkowity' i miejscowy przepływ' krwi, tak więc w warunkach spoczynku zagwarantowane jest prawidłowe zaopatrzenie w tlen całego organizmu i poszczególnych narządów. Jednak przy wzrastającym zapotrzebowaniu na tlen i u pacjentów z ciężkim zwężeniem naczyń w'ieńcow'ych lub ste-nozą aorty należy się liczyć z ograniczoną możliwością kompensacji, dlatego w przypadku zastosowania większej hemodylucji może wystąpić u nich niedokrwienie mięśnia sercowego.
Ostry spadek zawartości hemoglobiny organizm, jak wiadomo, kompensuje wzrostem pojemności minutowej serca i/lub zwiększonym pobieraniem tlenu zawartego we krwi. Dzięki temu mechanizmowi podaż 02 dopasowuje się do zapotrzebowania na O2 we wszystkich narządach. Warunkiem jednak wystarczająco skutecznego wzrostu pojemności minutowej serca w tych okolicznościach jest utrzymywanie normowolemii.
► Wartości hematokrytu < 25% można zaakceptować tylko u wybranych pacjentów w' warunkach zwiększonego nadzoru, zwłaszcza w okresie przed- i pooperacyjnym (konsensus konferencji).
► Pacjenci, u których wartości hematokrytu znajdują się na granicy normy, wymagają zasadniczo specjalnego nadzoru czynności funkcji życiowych przez zastosowanie: EKG, pomiarów ciśnienia tętniczego i pulsoksymetrii (konsensus konferencji).
► Podczas stosowania ostrej hemodylucji stężenie całkowitego białka we krwi nie powinno być mniejsze niż 3-5g/dl, jeżeli nie można utrzymać ciśnienia koloidoosmotycznego > 20 mmHg. Jeśli ciśnienie koloidoosmotyczne obniży się do 15 mmHg, należy się liczyć z zaburzeniami oddechowymi (konsensus konferencji).
Według zaleceń (konsensus konferencji) ostra hemodylucja jest wskazana, jeżeli podaż płynów koloidowych nie będzie mogła skompensować utraty