49. Urologia 1361
dolności oddechowej spowodowanej ułożeniem scyzorykowym, wszystkie zabiegi w tym ułożeniu przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym z intubacją i oddechem kontrolowanym. Techniki znieczulenia miejscowego nie są wskazane! Typowe powikłania operacji nerek to:
- obfite, trudne do opanowania krwawienia z naczyń szypuły i z żyły głównej dolnej; należy skrzyżować odpowiednią ilość krwi gotowej do przetoczenia,
- odma opłucnowa w wyniku otwarcia opłucnej podczas operacji,
- zakrzepica spowodowana utrudnieniem odpływu żylnego (profilaktyka: bandażowanie kończyn dolnych, unikanie skrajnego zgięcia stołu operacyjnego, wczesne uruchamianie pacjentów).
Litotrypsja z użyciem fali wstrząsowej generowanej zewnątrzustrojowo (ESWL - extracorporal shock wave lithotripsy) to postępowanie nieinwazyjne mające na celu rozbicie widocznych w obrazie radiologicznym kamieni nerkowych z użyciem fal ultradźwiękowych. W tym celu pacjenta umieszcza się w kąpieli wodnej dokładnie korygując jego pozycję, aby ściśle zogniskować falę ultradźwiękową na kamień. W przypadku kamieni zlokalizowanych w miedniczkach nerkowych nierzadko konieczne jest zastosowanie techniki endoskopii urologicznej. Litotrypsja ultradźwiękowa jest zabiegiem bolesnym, chory odczuwa ból, zwłaszcza w obrębie skóry i tkanek niżej położonych; także w okresie pooperacyjnym należy przejściowo liczyć się z dolegliwościami spowodowanymi prawdopodobnie uszkodzeniem tkanek i reakcją zapalną w otoczeniu kamienia.
W przypadku zastosowania nowszych technik litotrypsji ultradźwiękowej zwykle wystarcza podawanie środków analgetycznych i uspokajających (sedacja ze zniesieniem bólu).
Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do litotrypsji są zaburzenia układu krzepnięcia i ciąża.
Ze względu na bolesność zabiegu pacjent powinien być znieczulony, zastosowanie samej sedacji jest nie do przyjęcia. Można wykonać znieczulenie ogólne lub zewnątrzoponowe, nie wykazano przy tym jednoznacznej przewagi jednego z tych sposobów.
Znieczulenie regionalne. Częściej chętniej stosuje się znieczulenie zewnątrzoponowe. W porównaniu ze znieczuleniem podpajęczynówkowym jest ono lepiej sterowalne i nie powoduje tak często popunk-cyjnych bólów głowy, przez sam fakt zastosowania igły 25 G. Aby osiągnąć zadowalającą blokadę bodźców czuciowych przy zastosowaniu technik przewodowych, poziom znieczulenia powinien sięgać do Th4. Z przyczyn technicznych (transport itp.) najwłaściwsze wydaje się wykonanie umożliwiającego lepszą sterowalność ciągłego znieczulenia ze-wnątrzoponowego. Ze względów bezpieczeństwa, aby dodatkowo nie upośledzać czynności układu oddechowego, powinno się zrezygnować z podawania pacjentowi środków uspokajających. Przed wykonaniem blokady pacjenta należy odpowiednio nawodnić; jakkolwiek przy zanurzeniu w wodzie spadek ciśnienia tętniczego jest mniej prawdopodobny. Hi-powolemia może się jednak ujawnić po wyjęciu pacjenta z wody, dlatego zaleca się ostrożność.
Typowe powikłania pooperacyjne to ból pleców (w 40% po znieczuleniu przewodowym, w 20% po znieczuleniu ogólnym), a także nudności i wymioty (również w 40% po znieczuleniu regionalnym).
W tym przypadku obowiązują zasady przytoczone w rozdz. 16. Postępowaniem anestezjologicznym z wyboru jest znieczulenie ogólne z oddechem kontrolowanym; można też zastosować techniki znieczulenia złożonego z użyciem opioidów, a także znieczulenie wziewne. W związku z dużo większym ryzykiem zakażenia w postępowaniu należy przestrzegać jak najdalej idących zasad aseptyki. W celu zbilansowania ilości przetaczanych płynów należy założyć centralny cewnik dożylny i w sposób ciągły monitorować ośrodkowe ciśnienie żylne.
Bezpieczeństwo znieczulenia i pomyślny wynik zabiegu zależą w dużej mierze od optymalnego przedoperacyjnego przygotowania biorcy nerki. Wobec usprawnionych technik przechowywania narządów z bezpiecznym czasem zimnego niedokrwienia wynoszącym ok. 20 godz., do dyspozycji