49. Urologia 1355
wym ułożeniu do litotomii pacjent leży na plecach, kończyny dolne są zgięte w stawach biodrowych i kolanowych, uda podparte na poprzecznych szynach i lekko zrotowane na zewnątrz (ryc. 49.2). Nierzadko ułożenie to dodatkowo łączy się z niewielkiego stopnia ułożeniem głową w dół (czyli ułożeniem Trendelenburga). Do prostatektomii stosuje się pogłębione ułożenie do łitotomii: klatka piersiowa jest ułożona poziomo, okolica lędźwiowo-krzyżowa w pozycji Trendelenburga, a kończyny dolne zgięte w stawach biodrowych i kolanowych.
J Pogłębione ułożenie do litotomii łączy w sobie niedogodności zarówno ułożenia Trendelenburga, jak i ułożenia do litotomii.
Najważniejsze następstwa ułożenia do litotomii są związane z czynnos'cią układów oddychania i krążenia. Poza tym może dojs'ć do uszkodzeń spowodowanych uciskiem.
Czynność układu oddechowego. W typowym ułożeniu do litotomii dochodzi do ograniczenia ruchomości przepony, spada pojemność życiowa płuc, natomiast objętość oddechowa zmienia się tylko w niewielkim stopniu. Pogłębione ułożenie do litotomii prowadzi do dalszego spadku zarówno pojemności życiowej, jak i objętości oddechowej: w wyniku tego u pacjentów z nadwagą lub z przewlekłymi obturacyjnymi schorzeniami płuc może dojść do niewydolności oddechowej.
Czynność układu krążenia. W wyniku uniesienia nóg krew z kończyn przemieszcza się do centralnej części układu krążenia, jest to efekt, który zwykle nie powoduje powikłań. Szybkie opuszczenie nóg z ułożenia do litotomii może jednak w warunkach znieczulenia spowodować duży spadek ciśnienia tętniczego.
/
y U znieczulonego pacjenta opuszczanie nóg z ułożenia do litotomii powinno się odbywać powoli, aby uniknąć zapaści krążeniowej. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów, u których jest stosowane znieczulenie regionalne, ponieważ towarzysząca blokada układu współczulnego ogranicza możliwości regulacyjne układu krążenia.
Uszkodzenia spowodowane ułożeniem. Przy nieprawidłowym ułożeniu do litotomii może dojść do martwicy z ucisku i uszkodzenia nerwów obwodowych. Zgodnie z zasadą Goldsteina wyposażenie powinno być dostosowane do pacjenta, a nie pacjent do wyposażenia. Szczególnie zagrożona ułożeniem do litotomii jest głowa strzałki (niebezpieczeństwo porażenia nerwu strzałkowego); powinna zatem być odpowiednio chroniona.
Ułożenie nerkowe wiązałoby się z dużym dyskomfortem dla nieznieczulonego pacjenta; z tego powodu pacjenta układa się w tej pozycji dopiero po wprowadzeniu do znieczulenia. Najpierw układa się pacjenta na boku, kończyna dolna leżąca niżej jest zgięta, kończyna leżąca wyżej - wyprostowana. Następnie powoli zgina się górną i dolną część stołu operacyjnego, aby biodro chorego znajdowało się w najwyższym punkcie (ryc. 49.3). Właściwą wysokość uzyskuje się przez podłożenie ławeczki nerkowej, która powinna znaleźć się pod talerzem kości biodrowej.
Ryc. 49.3 Ułożenie nerkowe.