lastscan2 2

Rozdzlnł I

Procent prosty 1.1. Procent, stopa procentowa, kapitalizacja

W matematyce procent oznacza setną część całości, a wyrażone w procentach tystyczne wskaźniki struktury, podobnie jak procentowe stopy wzrostu czy spadku określonych wielkości, mają dobrze znaną, intuicyjną interpretację, sługiwanie się procentem jest przypomniane w następującym przykładzie.

Przykład 1.1

Przed rokiem cena pewnego towaru była równa 200 zł i wzrosła w ciągu tego roku o 25%. Obecna cena wynosi 250 zł, ponieważ zwiększyła się o

100

200 • 25% = 200-25

= 200 -0,25 = 50 zł.

(idyby towar zdrożał o 60 zł. to stopa wzrostu ceny byłaby równa 30%. czyli byłaby wyższa o 5 punktów procentowych, ale nie o 5%. Łatwo można sprawdzić, źc gdyby ta stopa była wyższa o 5%, wtedy wynosiłaby

25%(l+5%) = 26.25%.

■

W matematyce finansowej pojęcie procentu jest używane także do określenia korzyści płynących z użytkowania kapitału. Mianem procentu określa się np. kwotę odsetek, które bank wypłaca właścicielowi lokaty lub które dłużnik płaci wierzycielowi za otrzymaną pożyczkę. Procentem można także nazwać zysk. który przynosi zainwestow anie określonej kwoty w obligacje czy w jednostki uczestnictw a funduszu inwestycyjnego. W sensie ogólnym procentem mogą być też inne. nawet nic mające postaci pieniężnej, formy zapłaty za udostępnienie określonych środków.

W literaturze z zakresu matematyki finansowej przyjęte jest utożsamianie procentu / odsetkami. Ta konwencja, znacznie ułatwiająca interpretację i własności poszczególnych pojęć, będzie często stosowana w niniejszej książce i wobec powyższego komentarza, dotyczącego istoty procentu, nie pow inna prowadzić do nieporozumień.

13