lastscan82

możliwość zaangażowaniu mnicjs/ego kapitału niż przy inwestowaniu w i

menty tradycyjne;

powiązanie z instrumentami bazowymi; inna niż w instrumentach tradycyjnych forma wykonania zobowiązania; fizyc/na stawa lub odbiór przedmiotu transakcji jest metodą stosunkowo rzadko stosowi możliwość przerzucenia ryzyka na partnera transakcji, na inny produkt, inf nek lub przesunięcie w czasie.

6.3.

Transakcje forward

Transakcja forward jest umową między dwoma partnerami, w której jedna zc zobow iązuje się kupić określony instrument finansowy (najczęściej waluty c? i papiery wartościowe o stałym oprocentowaniu) po cenie ustalonej w' momer wierania transakcji w danym okresie w przyszłości, a druga strona zobowiązuje tfl ten instrument sprzedać.

Instrumenty zabezpieczające przed wzrostem (spadkiem) stóp procentowych określane są jako forward rutę agreement (w skrócie FRA) lub forward odsetkowy, natomiast instrumenty zabezpieczające przed wzrostem (spadkiem) kursu w alutowe* go - jako currency forward lub forward walutowy.

W ramach transakcji FRA zostają przykładowo ustalone następujące dane:

-    stopa procentowa FRA.

-    rodzaj rynkowej stopy procentowej, na podstaw ie której będzie rozliczana transl akcja (np. LIBOR),

-    nominalna wartość kapitału,

-    przedział czasowy, w którym będzie obowiązywała umowa (np. od 3 do miesięcy od daty zawarcia umowy),

-    termin, w którym nastąpi wzajemna wypłata różnicy w oprocentowaniu.

Kupujący FRA może zabezpieczyć się przed ryzykiem wzrostu stopy procentowej, sprzedający FRA natomiast - przed spadkiem stopy procentowej. Oczekiwania obu partnerów co do kształtowania się stopy procentowej są przeciwstawne. Na końcu uzgodnionego w umowie okresu czasu porównuje się stopę procentową FRA z wybranym rodzajem ry nkowej stopy procentowej, np. LIBOR. Jeśli LIBOR kształtuje się powyżej stopy FRA. wówczas kupujący FRA otrzymuje różnicę między LIBOR a stopą procentową FRA. Analogicznie, jeśli LIBOR kształtuje się poniżej stopy procentowej FRA, wówczas kupujący FRA musi wypłacić różnicę.

Przykład 1. Zastosowanie transakcji FRA. Przedsiębiorstwo spodziewa się za 8 miesięcy spłaty należności od kontrahenta w wysokości 10 min euro. którą chce następnie ulokować jako depozyt 3-micsięczny. Zai/ąd przedsiębiorstwa obawia się spadku stopy procentowej i w związku z tym zmim i ./emu potencjalnych przycho-*«■# dokonanego depn/Ntu /jiwicru Więc / bunklcm umowę forward rair Kth im ID min fum / ui u u nem m/poc/ęt m umowy Zfl K miesięcy i czasem trwa-miniącc. l '/gmlniona / bankiem stopa procentowa wynosi 5%. /a K miesięcy inl/iijt) się pr/ewids wania /ar/ądu przedsiębiorstwa i ^-miesięczny I I RIB< >K B)m dó 4.5% p a. Bank jest w związku / tym zobowiązany do wypłaty różnicy t^Bpccntowaniu, gdyż przedsiębiorstwo może ulokować posiadane środki tyI-

■    |M 4.5%. a uzgodniona / bankiem granica oprocentowania wynosiła 5%. Bank HjlflLU różnicę w wysokości ok. 12 500 euro (bo 10 min * 0,5% * 3/12). Gdyby na-|«|fOl Za 8 miesięcy przewidywania zarządu przedsiębiorstwa nie pot w lerd/iły się ^■•miesięczny EURIBOR wyniósłby 5.5%, wówczas przedsiębiorstwo musiałoby wpłacić bankowi różnicę w oprocentowaniu, w tym wypadku w analogicznej IryM >kości.

Wdohny tok rozumowania można przeprowadzić dla operacji forward na walutę. Bity transakcji forward:

■    przeciwieństwie do transakcji futures są transakcjami niewystandaryzowanymi, | N więc łatwiej dają się dopasować do indywidualnych potrzeb (wielkości nominal-ttggo kapitału, przedziału czasowego);

Hpo/.walają na zabezpieczenie się po stronie aktywów i pasywów;

Bpwarcie transakcji nie wiąże się z dodatkowymi kosztami, tj. premia przy zaku-I ple opcji czy konieczność wpłaty depozytu przy futures;

SŁtwarzają możliwość w miarę pewniej kalkulacji kosztów kredytu lub dochodów / lokaty.

Transakcje te zawierane są najczęściej na ry nku międzybankowym łub między bankiem a klientami. Nieprzeprowadzanie transakcji przez giełdę powoduje jednak Kreślone zagrożenia, gdyż całe ryzyko spoczywa na partnerach transakcji, którzy ■kogą nie być w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań (ryzyko kontrahenta). Wiąże się z tym niebezpieczeństwo nieznalezienia partnera do zawarcia analogicznej transakcji lub podwyższonych kosztów takiej transakcji.

6.4.

Kontrakty futures

Transakcje futures są kolejnym etapem rozwoju transakcji terminowych, zaw ieranych od dawna na rynkach towarowych i finansowych. Rozwój transakcji futures by! możliwy poprzez:

■    uproszczenie trybu zawierania transakcji i zwiększenie płynności rynku dzięki standaryzacji umów.

■    stworzenie giełd dokonujących obrotu tymi instrumentami.

■    rozszerzenie dostępności do tych transakcji.

171