lektury j polski0

Wesele

Stanisław Wyspiański

Rachela — Józefa (Pepa) Singer, młoda 15-letnia córka bronowickiego karczmarza, nie była tak rozpoetyzowaną osobą jak przedstawił ją Wyspiański, dopiero po premierze „Wesela”, zaczęła dopasowywać się do artystycznego wizerunku. Spędzała wiele godzin w kawiarniach w towarzystwie przedstawicieli krakowskiej cyganerii

Haneczka — Anna Rydlówna, siostra Lucjana Rydla.

Zosia —- Zofia Pareńska, późniejsza żona Tadeusza Boya-Żeleńskiego.

Maryna — Maria Pareńska, siostra Zofii, córka znanego krakowskiego lekarza.

Czepiec — Błażej Czepiec, pisarz gminny w Bronowicach, starosta weselny na weselu Lucjana Rydla. Wojtek — Wojciech Susuł, mąż Marysi, młody, wiejski chłop, który po krótkim okresie małżeństwa zmarł na suchoty.    j

Nos — Tadeusz Noskowski lub Michał Czajkowski, przedstawiciele cyganerii artystycznej.    j

Żyd — Hirsz Singer, dzierżawca karczmy w Bronowicach. Był bardzo oburzony faktem, że Wyspiański umieścił go w swoim dramacie, uważał to za hańbę i poniżenie. Zarzucał autorowi,Wesela” że przez niego córka zeszła na złą drogę, wiążąc się z artystycznym środowiskiem.    t

Treść

Dramat Stanisława Wyspiańskiego zbudowany jest z trzech aktów.

Akt I składa się z 38 scen. Ma on charakter realistyczny Bohaterowie, uczestnky wesela dużo rozmawiają, na różne tematy. Pojawiają się najczęściej parami, są skontrastowani ze sobą. Czepiec prowokuje Dziennikarza do rozmowy na temat polityki. Redaktor uchyla się od odpowiedzi, zbywa rozmówcę. Woli konwersacje z miejskimi panienkami Dziewczęta z miasta są zafascynowane wiejską zabawą, chciałyby tańczyć z drużbami Radczyni powstrzymuje swe podopieczne od tego, ale bezskutecznie, następnie kompromituje się w rozmowie z Kliminą (nie zna się na pracach gospodarskich, a próbuje nawiązać dialog). Pan Młody emanuje szczęściem, komplementuje żonę, rozmawia, z kim tylko się da. Demonstruje swój zachwyt wsią, brakiem bielizny czy chodzeniem boso. Poeta adoruje kobiety, prowadzi z nimi słowny flirt, szuka ofiary swych miłosnych uniesień. Bohaterowie rozmawiają również o nietypowych zaślubinach, widać wyraźnie, że ten temat frapuje weselników. W pamięci panów i chłopów powraca niechlubna przeszłość, w tragicznych, krwawych barwach. Pan Młody i Gospodarz oszukują siebie nawzajem, twierdząc, że wyrzucili z pamięci złe wspomnienia o zbrojnych wystąpieniach przeciwko szlachcie. Pojawia się Rachela. To typowa panna modeme, marząca o wolnej miłości, doceniająca wartość sztuki. W rozmowie z Poetą proponuje zaproszenie na wesele Chochoła. Państwo młodzi zapraszają go, by przybył o północy. Zaczyna się wyjątkowe misterium. Wesele wykracza poza przestrzeń bronowickie® chaty i granice czasowe listopadowej nocy.    ■

Akt II zawiera 30 scen. Rozpoczyna się rozmową Gospodyni z Isią. Dziecko nie chce iść spać, b« czeka na oczepiny młodej mężatki, obrzęd o symbolicznym zabarwieniu. Nadchodzi północ, zjawia si® Chochoł, nazwany przez dziewczynkę paralusem (diabłem).    ■

Weselnicy upojeni alkoholem, ogłuszeni gwarną muzyka, zmęczeni tańcem, ujrzą niezwykłych gości® zjawy pełniące w utworze rolę osób dramatu, będą ukazywać się pojedynczym bohaterom.    fl

Do Marysi przybywa Widmo. Dziewczyna boi się go. Wspomina romantyczną miłość, ale wol® codzienność. Zabrania duchowi zbliżania się do siebie, wzbrania się przed pocałunkami Dziennikarzowi ukazuje się Stańczyk Wielki mąż uświadamia mu niemoc i bierność, wręcza błazeńską laskę, kaduceus® aby dalej usypiał naród. Poecie ukazuje się Rycerz, próbuje obudzić w artyście narodową tożsamość® wskazać właściwe miejsce i rolę poezji Za przyłbicą rycerza znajduje się Noc, nicość, puste marzeni^ o wielkim czynie.    H

Pan Młody widzi Hetmana, który oskarża go, o to, że czepił się chamskiej dziewki. W makabryczne® scenie ciało Hetmana zostaje szarpane przez psy, a on wiwatuje na cześć cara Równie przerażająca jes® kolejna scęjia, w której biorą udział Dziad i Upiór, który przedstawia się jako Szela Zjawa pragnie zmy® krew z włosów i szat i uczestniczyć w weselnym tańcu.    fl

310