logiczna analiza wypowiedzi 2

8 I. LOGICZNA ANALIZA WYPOWIEDZI

fałszywe. Nie zalicza się więc do zdań w sensie logicznym wypowiedzi gramatycznie pytających ani rozkazujących.

Nie zawsze jednak forma gramatycznie oznajmująca towarzyszy autentycznym twierdzeniom. Formę taką przybierają często prośby i rozporządzenia; kategoryczny ton wywołuje bowiem zwykle znaczny opór odbiorców. Lepiej powiedzieć: „Będę wam wdzięczny, jeśli zostawicie mnie w spokoju”, niż ująć sprawę bez ogródek, mówiąc: „Odczepcie się!”, a napis „Tu nie palimy” zdaje się pozostawiać pewną swobodę wyboru w przeciwieństwie do stanowczego „Nie palić!” Tryb oznajmujący pojawia się również w tzw. performatywach — wypowiedziach sprawczych, za pomocą których dokonujemy różnorakich społecznych rytuałów. Ktoś, kto wygłasza formułę: „Nadaję ci imię Stella Maris”, i rozbija butelkę szampana o dziób statku, niczego nie twierdzi; powoduje natomiast — o ile został do tego uprawniony — że od owego momentu statek istotnie zaczyna nosić to miano.

Wskaż niewątpliwe zdania w sensie logicznym. W pozostałych przypadkach opisz funkcje danej wypowiedzi, względnie przedstaw problemy, jakie napotykasz przy jej zinterpretowaniu:

1.    Pod koniec rządów Bolesław Chrobry nawiązał kontakty z masonerią.

2.    Dekalog głosi: „Nie pożądaj żony bliźniego swego!”

3.    Nie tylko Szkoci są skąpi.

4.    11 wojna światowa rozpoczęła się w^r poniedziałek.

5.    Obecny prezes NBP wie, kto napisał Ulissesa.

6.    Pierwsze praw-a logiki sformułowali starożytni Grecy.

7.    Nie tylko A są B.

8.    Ryga leży nad zatoką, podczas gdy Lipaw'a nad pełnym morzem.

9.    Prawdziwy diament tnie szkło.

10. Święty, święty, święty Pan Bóg zastępów, pełne są niebiosa i ziemia chwały Tw'ojej.

4 11. Galileusz miał niebieskie oczy, zadarty' nos oraz znamię pod praw^fą łopatką.

12.    Daję słowo honoru, że ostatni raz widziałem przypozwaną dwanaście lat temu.

13.    Wydobycie węgla kamiennego w- Polsce zakończy się definitywnie w- drugiej połowie naszego stulecia.

*    14. Prawdziwy' mężczyzna nigdy się nie maże ani nie prosi o litość.

15.    Kto kłamie, ten i oszukuje.

16.    Oskarżony Ira Jones przysiągł na Biblię, iż nic podpalił domu rodziny Robbinsów.

17.    Idzie lasem owa zmora, co ma kibić piły, a zębami chłopców' nęci i zna czar mogiły.

* 18. Wnoszę o odebranie głosu panu wicemarszałkowi, by nie zakłócał dalej porządku obrad.

-    19.

* 20. . 21. 22. r 23.

24. « 25.

26.

27.

28.

29. O 30.

31. 0 32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

Ustrój komunistyczny z samej swej istoty wytwarzał mechanizmy selekcji negatywnej, której korzenie tkwiły w źle pojętym egalitaryzmie.

Kto skończył pisać sprawdzian, wychodzi na korytarz, nie przeszkadzając reszcie uczniów'. ' ■

W wieku XV zimy w Europie były tak mroźne, że przez Bałtyk przeprawiano się saniami.

Są czyny, za które sprawiedliwą odpłatą może być jedynie kara śmierci.

Cieszę się, że mogłam wreszcie poznać panią, a także jej uroczego małżonka i rozkoszne dzieci.

W dialekcie Białostocczyzny przez „bułkę chleba” rozumie się „bochenek”.

Wszyscy rozsądni ludzie zgodzą się, że nowy podatek to idiotyzm, a przy tym kompletne bezprawie.

Żadna jaskółka dymówka nie buduje sobie gniazda na zewnątrz budynku. 2³ = 9.

Nie jest tak, że altruizm stanowi wyłącznie przemyślną odmianę egoizmu i troski o los własnych genów.

Ojczyzna wzywa nas dziś do ratowania narodowej substancji, dorobku przodków, wartości okupionych krwią.

Przez „prawicę” chcę rozumieć te ugrupowania, które opowiadają się za szybką prywatyzacją przemysłu wraz z transportem i służbą zdrowia.

Jeżeli jakaś relacja jest symetryczna, to również jej konwers jest symetryczny.

Żadna elegancka kobieta nie nosi w tym sezonie krótkiej spódniczki ani psychodelicznej biżuterii.

Nie ma marznącego deszczu bez gołoledzi i masy wypadków na drogach. To wykluczone, by ktokolwiek mógł przemierzyć pustynię Gobi na rowerze.

(x x y) > z.

Nikt nie jest prorokiem we własnym kraju.

Wiadomo, że w Nantes istnieje port rzeczny, a w-obec tego Nantes musi leżeć nad rzeką spławną.

Nie ma wolności bez „Solidarności” i Lecha Wałęsy.

To wykluczone, byście mogli tu sobie robić, co wam się tylko podoba. Nikt nic plami sobie rąk tak haniebnym postępowaniem, które w gruncie rzeczy polega na wyłudzaniu pieniędzy od pogrążonej w żałobie rodziny.