5. Technologiczne przygotowanie produkcji
RYS. 5.43. Norma czasu trwania operacji
montażu wzajemnego położenia i zamocowania części wyrobu. Zmiana kształtu i wymiaru może nastąpić za pomocą obróbki skrawaniem lub plastycznej. Zmiana właściwości wykonywanego przedmiotu występuje najczęściej w wyniku obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej.
Czas pomocniczy jest czasem niezbędnym dla wykonania czynności stwarzających możliwość wykonania pracy podstawowej (głównej), stanowiącej cel operacji. Czas pomocniczy jest związany z każdym przedmiotem danej serii. Do najważniejszych czynności wchodzących w skład tego czasu zalicza się: zamocowanie i odmo-cowanie przedmiotu obrabianego, włączenie i wyłączenie obrabiarki, dosunięcie narzędzia, włączenie posuwu itd.
Czas uzupełniający jest czasem potrzebnym na obsługę stanowiska roboczego i potrzeby fizjologiczne pracownika
tu = t0 + tf
Czas obsługi jest to czas przeznaczony na czynności pracownika związane z organizacją i utrzymaniem zdolności stanowiska roboczego do ciągłej pracy. Czas ten obejmuje czas obsługi technicznej i czas obsługi organizacyjnej
t0 = t0, + tao
Czas obsługi technicznej jest czasem przeznaczonym na czynności techniczne związane z utrzymaniem pełnej sprawności wyposażenia technologicznego. Należą tutaj takie czynności, jak: wymiana narzędzia, usuwanie wiórów. Natomiast czas obsługi organizacyjnej jest przeznaczony na czynności pracownika związane z organizacją pracy na stanowisku, utrzymaniem czystości i trwałej zdolności roboczej stanowiska. Jest to czas występujący przede wszystkim na początku i na końcu każdej zmiany.