M Feld TBM190

190

5. Technologiczne przygotowanie produkcji

ce kształtującej, o ile przedmiot nie podlega obróbce cieplnej czy cieplno-chemicznej. W przypadku zaprojektowania przez konstruktora takiej obróbki należy pamiętać, że powoduje ona błędy w postaci odkształceń przedmiotu. Błędy te są usuwane za pomocą obróbki wykańczającej.

Po bardzo intensywnej obróbce zgrubnej następuje niekiedy, przed obróbką kształtującą i wykańczającą, operacja poprawienia bazy (baz). Operacje te wykonuje się zawsze po obróbce cieplnej i cieplno-chemicznej. Kontrola jakości jest zawsze na końcu procesu technologicznego. Nie znaczy to jednak, że nie będzie ona występowała w trakcie procesu, po ważniejszych operacjach obróbkowych. Zagadnienie to jest omówione obszerniej w p. 5.6.

Przedstawioną i omówioną strukturę procesu technologicznego należy traktować jako bardzo ogólną. Bardziej szczegółowe struktury procesów można opracować dla określonych klas części. Przedstawiono je w postaci procesów ramowych w rozdz. 8 do 13.

5.4. Projektowanie operacji obróbki skrawaniem w procesie technologicznym

W procesie technologicznym najistotniejszą rolę odgrywa operacja. Stąd właściwemu jej zaprojektowaniu należy poświęcić dużo uwagi. Rozpracowanie operacji odbywa się na tzw. instrukcjach obróbki, obróbki cieplnej, plastycznej itd. (patrz rozdz. 2). Podstawową część składową operacji stanowią zabiegi, które decydują o jej strukturze. Do zadań technologa przy opracowaniu operacji należy wytypowanie obrabiarki lub stanowiska, na której dana operacja będzie wykonywana, narzędzi do obróbki poszczególnych powierzchni, wielkości naddatków gwarantujących uzyskanie żądanej jakości powierzchni, wytypowanie pomocy warsztatowych specjalnych, niezbędnych do wykonania operacji, oraz obliczenie czasu trwania operacji.

5.4.1. Struktura operacji

Na przebieg operacji obróbkowych ma wpływ duża liczba czynników fizycznych o charakterze zdeterminowanym i przypadkowym. Stąd należy mieć świadomość, że uzyskanie w operacji wartości x,{t) obrobionego przedmiotu (rys. 5.13), np. wymiarów, ma charakter losowy. Są one wynikiem losowych zmian wartości parametrów półfabrykatów w danej operacji Xj.i(t), parametrów układu technologicznego, zależą także od nastawiacza, operatora, otoczenia itd.

RYS. 5.13. Schemat operacji obróbkowej