M Feld TBM212

212

5. Technologiczne przygotowanie produkcji

szklistej. Pasty nanosi się na powierzchnie chronione podobnie jak materiały malarskie za pomocą pędzla, przez natrysk lub przez zanurzenie. Zazwyczaj powłoka taka składa się z 2 lub 3 warstw. Stosowanie past ochronnych ze względu na łatwość ich nakładania i usuwania pozostałości po procesie, jak również zabezpieczenia tylko wybranych powierzchni, umożliwia skrócenie procesu, zmniejszenie strat materiałowych, a tym samym uzyskanie znacznych korzyści ekonomicznych. W praktyce stosuje się następujące gatunki past ochronnych, których producentem jest Instytut Mechaniki Precyzyjnej:

-    CP-21 - do ochrony stali przed dyfuzją węgla w procesach nawęglania w proszkach, w granicach temperatur 750-^950°C. Działanie ochronne pasty CP-21 polega na wydzielaniu się warstewki miedzi podczas procesu nawęglania.

-    CG-74 - do ochrony stali przed dyfuzją węgla w procesach nawęglania gazowego oraz przed dyfuzją węgla i azotu w procesach węgloazotowania gazowego w granicach temperatur 800 960°C. Podczas nawęglania tworzy się powłoka szklista, izolująca chronione powierzchnie od znajdujących się w piecu gazów.

Usunięcie powłok dokonuje się przez rozpuszczenie w odpowiednich rozpuszczalnikach. W przypadku powłoki miedzianej może to być mieszanina chromowa, w przypadku zaś powłoki szklistej jest to węglan sodu lub roztwory alkaliczne.

Ramowe procesy technologiczne z obróbką cieplno-chemiczną nawęglaniem, hartowaniem i odpuszczaniem są podane w rozdz. 8 i 12.

5.5.5.    Węgloazotowanie, hartowanie i odpuszczanie

Jest to proces złożony, w którym zachodzi jednocześnie nawęglanie i azotowanie przedmiotu. Polega on na nasyceniu powierzchni przedmiotów równomiernie węglem (C) i azotem (N). Warstwa zewnętrzna po zahartowaniu staje się twarda i odporna na ścieranie.

Proces węgloazotowania gazowego, powszechnie dzisiaj stosowany, polega na przepuszczeniu przez komorę, w której znajdują się przedmioty, gazu nawęglającego i azotującego. Gazem nawęglającym jest gaz świetlny, propan lub butan, a gazem azotującym - amoniak. Węgloazotowanie przebiega w nieco niższych temperaturach (820-^860°C) niż nawęglanie. Z tego względu proces hartowania można wykonać bezpośrednio po węgloazotowaniu. Dzięki temu nie ma konieczności ochładzania wsadu przed hartowaniem, co niekiedy musi występować po nawęglaniu.

Ramowe procesy technologiczne z obróbką cieplno-chemiczną węgloazotowa-niem i hartowaniem przebiegają w sposób identyczny z procesami obejmującymi nawęglanie i hartowanie.

5.5.6.    Azotowanie

Azotowanie jest procesem polegającym na nasyceniu warstwy wierzchniej azotem w celu uzyskania bardzo twardej i odpornej na ścieranie powierzchni. W praktyce stosuje się azotowanie gazowe w amoniaku. Proces przebiega w temperaturze 500-r550°C. Azotowanie w porównaniu z nawęglaniem i węgloazotowaniem ma