202
5. Technologiczne przygotowanie produkcji
Złożoność elastycznych systemów obróbkowych, ich bardzo duży koszt, ich zawodność zwłaszcza w zakresie sterowania sprawiły, że producenci nie mogą znaleźć rynku zbytu na swoje wyroby. Dzisiaj można już mówić o zmierzchu elastycznych systemów obróbkowych.
Obrabiarki te znajdują zastosowanie w produkcji wielkoseryjnej i masowej. Są one projektowane specjalnie dla określonego przedmiotu lub grupy przedmiotów technologicznie podobnych.
Obrabiarka zespołowa jest obrabiarką specjalną o dużej koncentracji zabiegów, zbudowaną z zespołów znormalizowanych, uzupełnioną zespołami specjalnymi, pracującą w półautomatycznym lub automatycznym cyklu, przeznaczoną do obróbki określonej części lub jej szeregu typowielkości. Do obróbki na niej szczególnie nadają się części klasy: tarcza, dźwignia, małogabarytowy korpus.
Obrabiarki zespołowe budowane współcześnie odznaczają się możliwością wykonywania na nieruchomym przedmiocie takich zabiegów, jak: wiercenie, rozwierca-nie, pogłębianie, gwintowanie, wytaczanie, frezowanie, toczenie powierzchni cźoło-wych, toczenie nie długich powierzchni walcowych. Ruch obrotowy i posuw roboczy wykonuje zawsze narzędzie. Taki układ umożliwia wykonanie poszczególnych zabiegów z kilku stron.
Układy obrabiarek zespołowych mogą być różne (rys. 5.26), w zależności od kształtu przedmiotu obrabianego i przewidzianej obróbki. Przykład obrabiarki zespołowej do obróbki otworów w puszce odgałęźnej przedstawiono na rys. 1.14.
Budowane są przede wszystkim dla produkcji wielkoseryjnej i masowej, ustalonej dla konkretnego jednego przedmiotu lub grupy przedmiotów technologicznie podobnych. Są one oparte, podobnie jak obrabiarki zespołowe, na znormalizowanych jednostkach, wyposażonych najczęściej w głowice wielowrzecionowe. Przedmiot przeznaczony do obróbki, w postaci półfabrykatu lub półwyrobu, jest mocowany w uchwycie, najczęściej ręcznie, a następnie przesuwa się skokowo od stanowiska do stanowiska. Na końcu linii przedmiot jest wyjmowany z uchwytu, a uchwyt dostarczany na początek linii. Przykład linii przedstawiono na rys. 5.27.
Projektuje się je i wykonuje do wykonania określonej prostej operacji lub zabiegu. Są one budowane na bazie obrabiarek konwencjonalnych lub przy zastosowaniu znormalizowanych jednostek. Przykład specjalnej obrabiarki (stanowiska technologicznego) do szlifowania sferycznych wałeczków stożkowych pokazano na rys. 5.28. Obrabiarka ta została zaprojektowana i wykonana w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Obrabiarek i Urządzeń Specjalnych w Poznaniu.