M Feld TBM599

599

13.7. Kształtowanie zębów kół zębatych walcowych

Obróbkę otworu prowadzi się specjalnymi przeciągaczami do obróbki w stanie twardym. Są to przeciągacze z płytkami z węglików spiekanych, mocowanymi mechanicznie (rys. 13.26a) bądź lutowanymi, lub też przeciągacze, w których ostrza są pokryte materiałem supertwardym, np. diamentem (rys. 13.26b). Takimi przeciągaczami można pracować z prędkościami dochodzącymi do 60 m/min.

Nacinanie zębów w kołach w stanie twardym odbywa się na frezarkach obwied-niowych frezami ślimakowymi. Frezy te są wykonywane w całości z węglików spiekanych bądź węgliki są lutowane albo mocowane mechanicznie w zależności od wielkości modułu.

Do tak wykonanych kół niejednokrotnie zbyteczna jest obróbka wykańczająca, ajeśli się ją stosuje, to można uniknąć szlifowania zębów, a np. zastosować gładzenie. Obróbka wykańczająca zębów będzie obszerniej opisana w p. 13.7.5.

13.7. Kształtowanie zębów kół zębatych walcowych

Zęby kół zębatych walcowych o zazębieniu zewnętrznym mogą być wykonywane metodą: kształtową, kopiową, obwiedniową i bezwiórową (rys. 13.27). Możliwości obróbki znacznie się zmniejszają dla kół o zazębieniu wewnętrznym (rys. 13.28), gdzie w metodzie obwiedniowej występuje tylko jeden sposób obróbki, a w pozostałych liczba sposobów jest ograniczona.

13.7.1. Obróbka zgrubna i kształtująca zębów kół zębatych walcowych metodą kształtową

W metodzie kształtowej stosuje się narzędzie (narzędzia) mające ostrza o zarysie wrębu koła nacinanego. Metodą tą mogą być obrabiane koła zębate walcowe przez frezowanie, dłutowanie i przeciąganie.

Metody kształtowe należy uważać za zastępcze, ponieważ są mało dokładne. Jest to spowodowane trudnością wykonania dokładnego zarysu narzędzia oraz trudnością ustawienia narzędzia w płaszczyźnie symetrii wrębu, co w rezultacie daje wręby przesadzone (rys. 13.29). Ponadto duże znaczenie ma wielkość zagłębienia, gdyż niepoprawne zagłębienie zniekształca zarys zęba (rys. 13.30).

Do wad metody kształtowej zalicza się również konieczność stosowania dużej liczby narzędzi. Teoretycznie metoda kształtowa wymaga dla każdej liczby zębów, dla każdego modułu i kąta przyporu innego narzędzia. W praktyce warunki te nie są tak ściśle przestrzegane, co powoduje zmniejszenie dokładności tej metody.